“Növbədənkənar seçki yaranmış yeni şəraitin tələbidir" - deputat...
Hikmət Babaoğlu: "Biz bunu Zəfər seçkisi kimi də qiymətləndirə bilərik ki, fikrimcə, bu da tamamilə yerində olar"
Azərbaycanda növbədənkənar Prezident seçkiləri elan edilib. Prezident İlham Əliyev dekabrın 7-də bununla bağlı Sərəncam imzalayıb. Eyni zamanda da Azərbaycan Prezidentinin Administrasiyası və Ermənistanın Baş nazirinin Aparatı birgə açıqlama yayıb.
"Yeni şərtlər həm də yeni prezident seçkilərinin keçirilməsini zəruri edir"
Son günlər baş verən bu və digər prosesləri millət vəkili Hikmət Babaoğlu ilə müzakirə etdik.
- Hikmət müəllim, 2024-cü ilin 7 fevral tarixində növbədənkənar Prezident seçkiləri keçiriləcək. Növbədənkənar prezident seçkilərinin keçirilməsi hansı zərurətdən irəli gəldi?
- Növbədənkənar prezident seçkilərinin keçirilməsi, hər şeydən əvvəl, əldə etdiyimiz tarixi zəfər və onun yaratdığı yeni reallıqlarla əlaqələndirilməlidir. Çünki üç il bundan əvvəl Azərbaycan tarixi zəfər əldə edərək ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Bu ilin sentyabr ayının 19-20-də həyata keçirilən lokal antiterror tədbirləri ilə Azərbaycanın hər qarış ərazisində onun suveren hüquqlarının bərpa olunması imkanlarını yaratdı. Bunlar isə, əlbəttə, xalqımız qarşısında duran yeni milli çağırışlar kontekstində, həm sırf hüquqi baxımdan Azərbaycanın hər qarış ərazisində suveren hüquqlarının təmin olunması baxımından yeni siyasi sifarişlər meydana çıxarır. Belə olan halda artıq siyasi sistemimiz qarşısında duran vəzifələr də dəyşir...
- Hansı vəzifələri nəzərdə tutursunuz?
- Əgər 2020-ci ilə qədər ölkədaxili siyasi instututların hamısının əsas məqsədlərindən biri ərazi bütövlüyümüzün bərpa olunması idisə, o artıq 2020-ci ildə həll edildi. Əgər 2020-ci ildən sonra Azərbaycanın suveren hüquqlarının onun hər qarış ərazisində bərpa olunması yenə də daxili siyasi aktorlarımızın əsas hədəflərindən biri idisə, bu gün artıq o problem də həll olunub. Dolayısı ilə yeni şərtlər həm də yeni prezident seçkilərinin keçirilməsini zəruri edir. Çünki yeni mərhələdə yeni hədəflər, o hədəfə çatmanın yolları siyasi liderlər tərəfindən bəyan edilməlidir. Fikrimcə, bu kontekstdə prezident seçkilərinin keçirilməsi sıradan bir hadisə deyil, Azərbaycan dövlətçiliyinin inkişaf tarixinin yeni bir mərhələsidir.
- Növbədənkənar Prezident seçkiləri müstəqil Azərbaycan tarixində ilk dəfə olaraq bütün ərazidə keçiriləcək. Bunun əhəmiyyətini necə dəyərləndirmək olar?
- Bayaq dediklərim həmin "ilk dəfə olaraq bütün ərazidə keçiriləcək" fikrinin alt komponentləri idi. Ardıcıllıqla izah etdikdə görəcəksiniz ki, bu imkanlar yeni imkanlardır. Ona görə də bu, Azərbaycan dövlətçilik tarixində mühüm bir hadisədir. Eyni zamanda hər bir azərbaycanlının həyatında yeni bir hadisədir ki, müstəqilliyimizi əldə etdikdən sonra ilk dəfədir Azərbaycanın bütün ərazisində bu mühüm hüquqi-siyasi akt baş tutacaqdır. Bu qürurverici bir hadisədir. Əgər bir qədər daha konkret ifadə etməyə çalışsaq, biz bunu Zəfər seçkisi kimi də qiymətləndirə bilərik ki, fikrimcə, bu da tamamilə yerində olar.
- Sərəncam elan olunduqdan sonra bəzi çevrələrdə mənasız "dedi-qodu" xarakterli müzakirələr də başlayıb. Xaricdən maliyələşən bəzi blogerlər, bəzi şəxslər məntiqsiz iddialar səsləndirirlər ki, guya Prezident İlham Əliyev 2024-cü ildə keçiriləcək növbədənkənar prezident seçkilərində öz namizədliyini verməyəcək, iştirak etməyəcək. Bu absurd iddialara münasibətiniz necədir?
- Azərbaycanın zəfərini həzm edə bilməyən xaricdən idarə olunan müxtəlif təxribatçı qruplar var. Onlar mümkün qədər elə bəri başdan keçiriləcək Prezident seçkilərinə kölgə salmağa cəhd göstərirlər, ictimai rəyi çaşdırmağa, onu monipulyasiya etməyə çalışırlar. Əvvəlki sualınızda seçkiləri zəruri edən səbəblərdən danışdıq, onun müxtəlif komponentlərini, əsas pradiqmalarını səsləndirdik. Amma bütün bunları həyata keçirən bir lider var. Bu, Azərbaycanın Prezidentidir. Əgər biz bu gün qürurla tarixi zəfərimizdən danışırıqsa, onun gətirdiyi dövlətçiliyimizin inkişafının yeni mərhələsindən danışırıqsa Azərbaycan konstitutsiyasının ölkəmizin bütün ərazisində bərpa olunmasından danışırıqsa, şübhəsiz ki, bütün bunları həyata keçirən siyasi liderdən, dövlət xadimindən də danışmalıyıq ki, o da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevdir. Belə olan halda heç şübhəsiz ki, bundan sonrakı mərhələdə də bu inkişafın davamının təmin olunması, Azərbaycanın yeni hədəflər uğurunda yeni məqsədlərini reallaşdırması üçün namizədimiz də bəllidir. Blogerlər hansı fikirlər səsləndirirlərsə, hardan direktiv alırlarsa bu da onların öz işidir. Düşünürəm ki, görülən və görüləcək böyük işlər kontekstində onların səsi eşidilmir.
- Azərbaycan Prezidentinin Administrasiyası və Ermənistanın Baş nazirinin Aparatı birgə açıqlama yayıb. Birgə açıqlamada mühüm məqamlar var, o cümlədən də əsirlərin dəyişdirilməsi barədə razılıq ələd olunub. Azərbaycan 32 erməni hərbçini, Ermənistan isə 2 azərbaycanlı hərbçini azad edir. Birgə açıqlamanı və razılığın əldə olunmasını necə dəyərləndirmək olar?
- Faktın özü özlüyündə yeni bir hadisədir və sülh üçün yeni imkanlar yaradır. Çünki heç müstəqilliyimizi əldə etməmişdən öncə də, yəni 1988-ci ildən sonra ilk dəfədir ki, Ermənistan və Azərbaycan iki ölkə kimi ortaq qərarlar qəbul edirlər və bunu rəsmi şəkildə bəyan edirlər. Bu da, əlbəttə, hər şeydən əvvəl yeni reallığın Ermənistan tərəfindən artıq qəbul edilməsidir. Bu dialoqda əldə olunan razılıqlardan biri də iki azərbaycanlı hərbiçinin, iki əsgərimizin geri qaytarılmasıdır. Yəni bu qədər mürəkkəb tarixi bir mərhələdə, sülh danışıqlarının belə mürəkkəb mərhələsində Azərbaycan dövlətinin məhz iki əsgərimizin geri qaytarılmasına fokuslanması bir daha Azərbaycan Prezidentinin Azərbaycan vətəndaşlarına olan münasibətini göstərir. Yəni hər bir Azərbaycan vətəndaşının təhlükəsizliyinin təmin olunması, rifahı Azərbaycan dövlətinin siyasətinin əsasında durur. Düşünürəm ki, iki əsgərimizin girovluqdan qaytarılması da təkcə iki ailənin sevinci yox, bütövlükdə Azərbaycan xalqının sevincinə çevriləcək.
- Ermənistan BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasına Tərəf Dövlətlərin 29-cu Konfransına (COP29) ev sahibliyinə öz namizədliyini geri götürərək, Azərbaycanın namizədliyini dəstəkləyib. Sizcə, Ermənistan hansı səbəbdən belə bir addım atdı?
- Bu onun göstəricisidir ki, Azərbaycanla Ermənistan hər şeydən öncə ikitərəfli dialoq aparanda daha tez və daha effektiv nəticələrə nail ola bilirlər. Azərbaycan Prezidenti ona görə hər zaman israr edirdi ki, Azərbaycanla Ermənistan birbaşa dialoq aparmalıdır. Baxın görün, ilk birbaşa dialoqda həm daxili siyasətlə bağlı ikitərəfli münasibətlər də nə qədər irəliləyiş əldə edildi, üstəlik də beynəlxalq münasibətlərdə Azərbaycanla Ermənistanın ilk tərəfdaşlıq nümunəsi yaradıldı. Bu çox mühüm şeydir. 2024-cü ildə keçiriləcək COP29-a Ermənistanın ev sahibliyindən imtina etməsi həm xoş məramdır, həm də bundan daha çox beynəlxalq münasibətlər sistemində Azərbaycanla əməkdaşlıq etmək cəhdidir. Bu da yüksək qiymətləndirilməlidir. Düşünürəm ki, bu da yeni bir hadisədir. Ona görə ümid edirik ki, hər ölkənin maraqları naminə bu əməkdaşlıq daha da dərinləşəcək, ikitərəfli əməkdaşlıq da nəticə etibarı ilə sülhün əldə olunmasına gətirib çıxaracaq.
- Baş verənlər Azərbaycanın Ermənistana vasitəçisiz danışıqlar təklif etməkdə nə qədər haqlı olduğunu göstərir...
- Şübhəsiz. Azərbaycan Prezidenti əldə etdiyimiz tarixi zəfərdən sonra da, ondan əvvəl də beynəlxalq münasibətlərdə Qafqazın ümumi mənafelərindən çıxış edib. Çünki Azərbaycanı bütün parametlərinə görə Qafqazın lider ölkəsi hesab edirlər. Xatırlayırsınızsa, hətta müharibədən öncə biz deyirdik ki, həm iqtiyyatına, əhalisinə və sairə görə Azərbaycan Qafqazın ən böyük ölkəsidir. Müharibədən sonra da Azərbaycan Prezidenti bu hədəfə sadiq qaldı, Qafqazın mənafelərindən çıxış etməyə başladı. Həmişə region ölkələrinin birgə təşəbbüsü ilə sülhün əldə olunacağına inandığını söylədi. Hətta Gürcüstana səfəri zamanı bu platformanın Gürcüstan ola biləcəyini dilə gətirdi. Amma Azərbaycan tərəfinə təzyiqlər artıqca ümumiyyətlə Azərbaycan Prezideneti birabaşa ikitərəfli dialoqun həyata keçirilməsini aktuallaşdırdı. Bu da öz nəticəsini verdi. Yəni zaman sübut etdi ki, Azərbaycan Prezidenti bu təşəbbüsü irəli sürərkən haqlı idi. Ən yaxşı, səmərəli nəticələri də ikitərəfli münasibətlərdə əməkdaşlığın dərinləşməsini əldə etməkdir.
- Sohbətimizin sonunda Qərbi azərbaycanlılar məsələsinə də toxunaq. Azərbaycanla Ermənistanın atdığı birgə ilk addım Qərbi azərbaycanlıların da öz tarixi torpaqlarına, öz evlərinə qayıdışının yollarının açılmasına imkanlar aça bilərmi?
- Əlbəttə, sülh üçün qarşılıqlı etimad məsələsi hər zaman aktual olub. Elə sonuncu iki ölkənin imzaladığı birgə bəyanatda da etimad tədbirlərinin həm də gücləndirilməsindən söhbət gedir. Fikrimcə, bu etimad mühitini gücləndirəcək ən yaxşı faktorlardan biri də Qərbi azərbaycanlıların öz tarixi torpaqlarına qayıtması olar. Ümid edirik ki, sülh danışıqlarının növbəti mərhələlərində bu problem də öz əksini tapar.
İradə SARIYEVA
