Fransa və Hindistan yararsız silahları Ermənistana sırıyır...
Fransa və Hindistan Ermənistanı silahlandırmaqla, necə deyərlər, tonqala yanacaq tökürlər və Ermənistanda qeyri-real fikir formalaşdırırlar. Bu sözləri Prezident İlham Əliyev ADA Universitetində keçirilən “Qarabağ: 30 ildən sonra evə dönüş. Nailiyyətlər və çətinliklər” Forumunda bildirib.
Dövlət başçısının sözlərinə görə, Ermənistan fikirləşə bilər ki, həmin silahları istifadə etməklə yenidən Qarabağı işğal edə bilər: “Mən hələ o silahların keyfiyyəti haqqında danışmıram. Ən müasir silahları olsa belə, bu mümkün deyil. Çünki müharibənin nəticəsi insanlar və onların ruhu sayəsində həll edilir. Hətta İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Ermənistan özü bəyan etdi ki, müharibə zamanı onların 12 min dizertiri, fərarisi olub. Yəni onlar Azərbaycan qarşısında tab gətirə bilməzlər”. Beləliklə, Azərbaycan Ermənistana ən yüksək səviyyədə xəbərdarlıq edir. Burada Prezident İlham Əliyevin diqqətə çatdırdığı mühüm nüanslardan biri də Ermənistana verilən silahların, əslində keyfiyyət baxımından aşağı səviyyədə olmasıdır. Bu məsələ Rusiya tərəfindən də xüsusi olaraq vurğulanır. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Ermənistanın Qərblə hərbi-texniki sahədə əməkdaşlığına, Fransanın İrəvana “Bastion” zirehli texnikası tədarük etməsinə münasibət bildirərkən deyib ki, Qərb aldatmağı bacarır: “İstəməzdik ki, erməni xalqını qərbli dostları yenə aldatsınlar”.
Zaxarova artıq bu haqda danışdıqlarını xatırladıb və əlavə edib ki, Fransanın Ermənistana verdiyi “Bastion”lar qeyri-likvid hərbi texnikadır: “Bu məlumdur. Xüsusi hərbi əməliyyat kontekstində bu məlum olub. Mən bunu 22 noyabr tarixli brifinqimdə demişdim. Əgər Ermənistanda indiki hakimiyyətə bağlı olan KİV bu məlumatı təhrif etməsəydi, anti-jurnalistika fəaliyyəti ilə məşğul olmasaydılar, öz ölkələrinin xalqına sitatlarla və birbaşa nitqlə tanış olmağa imkan versəydilər, yəqin ki, Qərb ölkələri tərəfindən erməni xalqına saxta texnikaların sırındığı anlaşılardı. Nəyə görə saxta? Ona görə ki, müxtəlif ölkələrin istehsalı olan bu qarmaqarışıq hərbi texnika heç vaxt müdafiə qabiliyyətini artırmağa kömək etməyib”. Bundan əvvəl də Mariya Zaxarova bildirib ki, Fransa Ermənistana likvid olmayan və digər ölkələrə sırıya bilmədiyi bir texnikanı satıb: “Bu alınan texnikanın Ermənistan ərazisinin suverenliyini necə qoruyacağı qaranlıq olaraq qalır”. Qeyd edək ki, “Bastion” zirehli avtomobillərinin tədarükü ilə bağlı razılaşmalar 2023-cü ilin oktyabrında Parisdə Fransa hərbi departamentinin rəhbəri Sebastyan Lekornu ilə Ermənistanın müdafiə naziri Suren Papikyan arasında keçirilən görüşdə əldə olunub. 24 “Bastion” maşını 12 noyabrda Ermənistana gətirilib. Gələn il daha 26 belə maşın Ermənistana veriləcək.
Xatırladaq ki, Fransanın Ermənistana göndərdiyi “Bastion” çoxməqsədli hücum zirehli vasitələri əvvəlcə Ukrayna üçün nəzərdə tutulub, lakin Kiyev onlardan imtina edib. “Ouest France” nəşrinin məlumatına görə, Ukrayna hakimiyyəti 12,5 tonluq maşınları artilleriya atəşindən və tank əleyhinə raketlərdən zəif qorunmuş hesab edib.
Hindistanın da Ermənistana verdiyi müxtəlif silahlar haqqında ekspertlər yüksək fikirdə deyillər. Xatırladaq ki, 2022-ci ildə Hindistan Ermənistanla “Pinaka” reaktiv sistemi, tank əleyhinə və digər döyüş sursatlarının tədarükünə dair 250 milyon dollarlıq müqavilə imzalayıb. Hindistan mətbuatının yazdığına görə, yaxın üç ildə Ermənistana dəyəri təxminən 150 milyon ABŞ dolları olan “ATAGS” haubitsaları da tədarük ediləcək. Bu haubitsaların istehsalı o qədər ürəkaçan olmasa da, özünə düşmən hesab etdiyi Pakistanın inkişaf edən müdafiə sənayesinin qarşısında Hindistan dövlətinin daha da aciz duruma düşməməsi üçün planladığı bir layihədir. Hindistanın Ermənistana silah sistemlərinin ixracı bundan əvvəl də olub. 2020-ci ildə Hindistan Ermənistana təxminən 40 milyon dollara dörd "Svati" əks-artilleriya radarı tədarük edib. 2017-ci ildən Hindistan ordusunda tətbiq edilən bu əks-artilleriya sistemi Cammu və Kəşmir bölgələrində Pakistanın artilleriya atəşlərinin qarşısını almaqda aciz olub. Rusiyalı hərbi ekspert Ruslan Puxov Ermənistanın Hindistandan silah tədarükü haqda danışarkən qeyd edib: “Təbii ki, Hindistan hərbi texnologiya sahəsində son zamanlar kəskin sıçrayış edən bir ölkədir, lakin yadda saxlamaq lazımdır ki, ilk ixrac müştərisi olmaq risqlidir”. O bildirib ki, Ermənistan üçün bu qərar ciddi risklər daşıyır: “Ümid etmək istərdim ki, hindistanlı tərəfdaşlar Ermənistan belə bir risqi qəbul etdiyi üçün qiymətdə endirim ediblər”. Mütəxəssisin fikrincə, sülh və müharibə dövründə silah almaq başqa-başqa məsələlərdir: “Sülh dövründə Hindistan silahlarını almaq yaxşı addımdır, çünki silahlarla yanaşı, beynəlxalq təşkilatlarda sizə dəstək verə biləcək Hindistanın səsini də alırsınız və sair. Ona görə də Ermənistanın Hindistandan silah alması daha çox siyasi qərardır. Ancaq hansısa anda "xam" silahdan istifadə etməlisinizsə, Rusiya onu təmin edə bilmirsə, işlənmiş Amerika ekvivalentini almaq daha yaxşıdır. Ermənistan antidronlarla yanaşı, tamam başqa kalibrli haubitsalar və reaktiv yaylım atəşi sistemləri də alır. Bütün bu sistemlərin uyğunlaşdırılması çətin olacaq. Ancaq məndə belə bir təəssürat yaranır ki, Ermənistan müharibə üçün silah almır, Fransa və Hindistana siyasi təşəkkür edir”.
Tahir TAĞIYEV
