Azərbaycanın Avropa Birliyi strategiyasında qaranlıq heç nə qalmadı…
Turab Rzayev: “Azərbaycanın Avropa İttifaqına üzvlük məsələsinə məsafəli davranması, əvəzində tərəfdaşlıq yanaşmasına meyl etməsi daha düzgün qərardır”
Prezident İlham Əliyev dekabrın 6-da ADA Universitetində keçirilən “Qarabağ: 30 ildən sonra evə dönüş. Nailiyyətlər və çətinliklər” Forumunda etdiyi çıxışı zamanı bildirib ki, Azərbaycan xarici siyasət konsepsiyasında Avropa İttifaqının üzvü olmağı hədəfləmir:
“Bu, çox praqmatik yanaşmadır, çünki bizi heç vaxt qəbul etməyəcəklər. Bunun səbəbi də bəllidir”.
Prezident qeyd edib ki, Azərbaycanı oraya qəbul etməyəcəklərsə, biz nədən o qapını döyək və ev yiyəsini nəyə görə narahat edək? Ölkə başçısı bildirib ki, biz bunu hədəfləmirik, biz əməkdaşlıq qurmağın, əlaqələr qurmağın yolunu tapmışıq.
Bu açıqlama Azərbaycanın Avropa Birliyi ilə bağlı strategiyasını tam ifadə etmiş oldumu?
Siyasi şərhçi Turab Rzayev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, bu çıxışın əslində hədəfi odur ki, Qərbin bölgəyə ekspansiyasının növlərindən biri də Avropa İttifqqının namizədlik və üzvlük məsələsidir: “Xatırlayırsızsa, Ukraynadakı qarşıdurmalar da onunla başlamışdı. Moldovada olan hökümətin Rusiyaya qarşı çıxışlarında da bildirildi ki, ölkənin Avropa İttifaqına üzvlüyü dayanır. Bu yaxınlarda Qərbdən müəyyən qədər məsafə saxlamış və Rusiya ilə yenidən yaxınlaşmağa başlamış Gürcüstan hökumətində də məcburi Avropa İttifaqına namizədlik məsələsini gündəmə gətirdilər. Mən dəfələrlə bildirmişəm ki, eyni məsələni Ermənistana da tədbiq edəcəklər. Hətta böyük ehtimal var ki, Ermənistana Gürcüstandan daha tez Avropa strukturları ilə namizədlik, hər hansı güzəşt tətbiq edilsin. Avropa İttifaqı heç vaxt Ermənistanı kənarda qoyub, tək Gürcüstanı qəbul etməyəcək. Dəfələrlə xatırlatmışam ki, ABŞ - ın, Avropa İttifaqının Azərbaycanı Ermənistanla sürətli sülhə səsləməsinin əsas səbəblərindən biri sülh müqaviləsindən sonra Ermənistandan rus ordusunun çıxarılması, Ermənistan hava sənayesinin və sərhədlərinin Rusiyanın nəzarətindən çıxarılması, nəhayət Ermənistanın Avropa İttifaqına inteqrasiya edilməsidir. Qərbdə də bu paralel aparılır. Şərqi Avropa ölkələri həm NATO -ya, həm də Avropa İttifaqına daxil edilir. Hətta ola bilsin ki, bu ölkələrdə NATO hərbi birliklərini yerləşdirsin. Azərbaycan burda iki məsələni bilir: 1. Azərbaycanı bu ölkələr qəbul etməyə bilər, hətta ola bilər ki, Avropa İttifaqına ancaq tərəfdaşlıq miqyasında qəbul etsinlər. 2. Ermənistanla Gürcüstanı, Ukrayna ilə Moldovanı qəbul etsələr də, Azərbaycanı qəbul etməyəcəklər. Belə olduğu halda, biz Avropa İttifaqının üzvlük, namizədlik məsələsini gündəmə gətirib, nə üçün Ukrayna, Ermənistan, Moldova kimi Rusiyanın aqresiyasının hədəfi olmalıyıq? Əslində Avropa İttifaqına müraciət edib biabır olmaqdansa, geopolitik konfiqurasiyada tərəf olma məsələsini düşünmək lazımdır. Azərbaycan Avropa İttifaqına üzvlüyü seçdiyi andan etibarən eynilə Moldovaya, Ukraynaya, Gürcüstana, Ermənistan hakimiyyətinə Rusiyanın göstərdiyi münasibəti görəcək. Əslində, Qərb Gürcüstan və Ermənistanı daha sərt addım atmağa çağırır, Azərbaycanı da həmin addımı atmağa səsləyirlər. Yüksək ABŞ rəsmisinin gəliş səbəblərindən biri də Azərbaycanı Rusiya ilə yaxınlaşmaqdan çəkindirmək, hətta Rusiyaya qarşı Qərbin yanında yer almağı təklif etməkdir. Faktiki olaraq, Qərb ilə Rusiya arasında geopolitik savaş gedir və bu mübarizədə Qafqaz, Şərqi Avropanın, Avropa İttifaqının üzvlüyü bir növ strateji cazibə kimi istifadə olunur. Ukraynaya, Moldovaya, Gürcüstana, Azərbaycana, Ermənistana Avropa İttifaqına qoşulma barədə təkliflər edilir. Bu təkliflər ölkələrin cəmiyyətləri tərəfindən cazibəli qarşılanır. Azərbaycan bu münaqişədə hər hansı şəkildə iştirak etməyi planlaşdırmır. Ona görə də düşünürəm ki, Azərbaycanın Avropa İttifaqına üzvlük məsələsinə məsafəli davranması, əvəzində tərəfdaşlıq yanaşmasına meyl etməsi daha düzgün qərardır”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
