Tarix dərsliklərində Qərbi Azərbaycan mövzusuna baxış köklü dəyişməlidir...
Kamran Əsədov: “Bu dövrə aid materiallar həm tarix, həm də ədəbiyyat kitablarında yer almalıdır”
Ermənilər Qərbi Azərbaycanı özününküləşdirmək üçün buradakı azərbaycanlılara qarşı ağır hərbi cinayətlər törədiblər. Məhz ermənilərin etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində Qərbi azərbaycanlılar öz doğma tarixi torpaqlarından deportasiya edilərək zorla çıxarılıb.
Qərbi Azərbaycan ərazisi, yəni Zəngəzur, Göyçə və İrəvan qədim Azərbaycan torpaqlarıdır. Tarixi mənbələr göstərir ki, məhz çarizm dövründə buraya ermənilər məqsədli və düşünülmüş şəkildə kütləvi halda köçürülərək Çar imperiyasına etnik dayaq yaradılmışdı. Bu siyasət rus çarı birinci Pyotrdan başlayıb, sovet-bolşevik hökuməti dövründə də daha ciddi şəkildə davam edib, sovet hökumətinin ermənipərəst siyasəti nəticəsində isə Qərbi Azərbaycan torpaqları qeyri-qanuni şəkildə tamamilə ermənilərə verilərək burada indiki Ermənistan dövləti yaradılıb. Amma heç bir tarixi mənbə burada qədim ermənilərin varlığını və tarixdə hər hansı bir erməni dövlətinin mövcudluğunu təsdiq etmir. Yəni bütün tarixi mənbələr Qərbi Azərbaycan torpaqlarının məhz Azərbaycana aid olmasını mötəbər dəlillərlə sübut edir. Ancaq ermənilərin şovinist və etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində Qərbi Azərbaycandakı Azərbaycan izləri dağıdılaraq yerlə-yeksan edilib. 1988-ci ildən başlayaraq isə bu ərazilərdə yaşayan Qərbi azərbaycanlılar zorla və hərbi güc tətbiqi ilə öz dədə-baba torpaqlarından qovularaq ermənilərin etnik təmizləmə siyasətinin qurbanı olub. Qərbi Azərbaycan indiki Azərbaycan Respublikasının tarixi ərazisidir.
Bu səbəbdən də tarix dərsliklərinə Qərbi Azərbaycanla bağlı xüsusi bölmələrin daxil edilməsi təklif olunur. Bu təkliflə Milli Məclisin deputatı Sevinc Hüseynova parlamentdə “Keçmişdən gələcəyə çağırış: Qərbi Azərbaycana qayıdış fəlsəfəsinə gənclərin baxışı” mövzusunda keçirilən dinləmədə çıxış edib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan xalqının başına gətirilən bütün bəlaların öyrənilməsi üzərində işlər davam etdirilməli və gənclərə tarix dərindən çatdırılmalıdır: “Bu baxımdan tarix dərsliklərinə Qərbi Azərbaycanla bağlı xüsusi bölmələrin daxil edilməsi vacib məsələdir. İstər orta məktəblərdə, istər ali təhsil ocaqlarında bunun tədrisi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Qərbi Azərbaycanda yaşayıb yaradan xalqımız, onların mübarizəsi haqqında biliklərin gənc nəslə çatdırılması önəmlidir”.
“Qərbi Azərbaycan tarixinə həm orta məktəblərdə, həm də ali təhsil müəssisələrində geniş yer ayrılmalıdır”
Mövzu ilə bağlı fikir bildirən təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, hazırda orta ümumtəhsil məktəblərində 1,6 milyon şagird təhsil alır. Onların hər biri cəmiyyətdə müxtəlif formada əmək münasibətlərində iştirak edir: “Həmçinin, məktəblilər Azərbaycanın dövlətçiliyində də yaxından iştirak edir. Şagirdlərin Azərbaycan tarixi, tarixi torpaqları ilə bağlı ciddi informasiyaya ehtiyacı var. 5-ci sinifdən 11-ci sinfə qədər tarixin müxtəlif dövrlərini özündə əks etdirən informasiyalar verilir. Ancaq bu ümumi məlumatdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, biz fakultativ dərs olaraq Zəfər tarixini keçirik. Bu səbəbdən də Qərbi Azərbaycana da yer ayrılmalıdır. Düzdür, bu sahəyə yer ayrılır, ancaq informasiya, məlumat xarekterlidir. Qərbi Azərbaycan tarixinə həm orta məktəblərdə, həm də ali təhsil müəssisələrində geniş yer ayrılmalıdır. Ayrıca fənn kimi keçilməsinə ehtiyac yoxdur. Sadəcə xüsusi paraqraflarda, əhatəli şəkildə məktəbliyə çatdırılmalıdır. Bu dövrə aid materiallar həm tarix, həm də ədəbiyyat kitablarında yer almalıdır. O dövrün ədiblərinin yaradıcılığı şagirdlərə aşılanmalıdır”.
Həmsöhbətimiz hesab edir ki, şagirdlərin şəxsiyyət kimi yetişməsi üçün onlara düzgün informasiya verilməlidir.
Günel CƏLİLOVA
