5 dildə sərbəst danışan mingəçevirli şəhidin atası: "Çinə getməyinə razı olmadım"... - FOTO
Fikrət Həsənov: “Əzimi evləndirmədiyimə də çox təəssüflənirəm, evləndirsəydim heç olmasa bir nəvəm olardı, oğlumdan bir nişanə qalardı”
Mingəçevirdə Əzim adlı bir oğlan vardı, savadı, biliyi, dünyagörüşü, gözəl xasiyyəti ilə seçilirdi, hər kəsin sevimlisi idi. 44 günlük Vətən müharibəsi şəhidi Həsənov Əzim Fikrət oğlundan danışırıq. Vətən müharibəsi zamanı ordu sıralarında xidmət edən Əzim özü kimi qəlbi Vətən torpaqlarını yağı düşməndən azad etmək eşqi ilə döyünən silah və əqidə yoldaşları ilə birlikdə qəhrəmanlıq dastanı yaratdı.
Əzim şəhid olsa da, onun qəhrəmanlığı, savadı, biliyi, vətənpərvərliyi dillərdə dastandır.
Əzim Həsənov 13 iyun 1998-ci ildə Balakən rayonunda doğulub. 2004-cü ilin sentyabrında müvəqqəti məskunlaşdıqları Mingəçevir şəhərində 19 nömrəli məktəbin birinci sinfinə daxil olub. Ailənin ilk və yeganə oğlu olan Əzim orta məktəbi 2015-ci ildə əla qiymətlərlə bitirib. Elə həmin il yüksək balla Azərbaycan Dillər Universitetinə daxil olub…
Mədəniyyət Nazirliyi Respublika Xatirə Kitabı Redaksiyasının “44 gün – Tarixi zəfər” adlı kitabının I və II cildinin, həmçinin Vətən müharibəsi şəhidləri Əli və İslam Əhmədov qardaşları haqqında yazılmış “Şəhid dağı”, Musa və Tural Həsənov qardaşları haqqında yazılmış “Gəl, birlikdə köçək dünyadan...” adlı kitabların təqdimat mərasimini işıqlandırmaq üçün Mingəçevir şəhərində ezamiyyətdə olarkən bir neçə şəhid ailəsi ilə təmasda olduq. Onlardan biri də Əzim Həsənovun atası Fikrət Həsənov oldu.
“…Dillər Universitetini qırmızı diplomla bitirmişdi”
- Biz Mingəçevirdə Ağdamdan məcburi köçkün kimi məskunlaşdıq, indi isə mingəçevirli olduq, çünki oğlum burada dəfn olunub. Əzim Azərbaycan Dillər Universitetini qırmızı diplomla bitirmişdi. İngilis və alman dili üzrə bakalavr təhsili almışdı. Beş dildə sərbəst danışırdı. Ali məktəbi bitirdi, diplomunu aldı və sonra da əsgəri xidmətə getdi. Müharibə başlayanda Əzim əsgərlikdə idi. Orada da “Həmlə” taboru yaradılıb və oğlum da könüllü şəkildə bu tabora yazılıb. “Korona” dövrünə düşdüyü üçün bizə görüş verilmirdi, elə bilirdik ki, oğlumuz Quru Qoşumlarında xidmət edir. Amma demə ki, “Həmlə”də imiş. Əsgərlik vaxtının bitməsinə az qalmış bir dəfə zəng edib dedi ki, ata, istəyirəm bir-iki il hərbidə qalım.
- Siz nə dediniz?
- Etiraz etdim. Çünki əvvəlcədən danışmışdıq ki, əsgərliyi bitirib gəlib magistraturada oxumalıdır. O zaman da ABŞ-a, İngiltərəyə və Çinə göndəriş vardı, bu üç ölkədən hansını istəsə seçə və magistraturanı orda oxuya bilərdi. Dövlət hesabına oxuyacaqdı. Əzim Çinə getməyi çox istəyirdi. Amma mən heç cür razılaşmadım. Evin bir oğlu idi, fikirləşdim ki, gedib birdən orda qalar, geri qayıtmaz. Dedim ki, ay oğul, özüm şəkər xəstəsiyəm, indən sonra beş il, yoxsa on il yaşayacağam, bilmirəm, anan, bacın sənə əmanətdir.
Əzim dedi ki, hərb sənəti xoşuma gəlir, qalmaq istəyirəm. Dedim ki, ay oğul, sən universiteti qırmızı diplomla bitirmisən, sənin yolunda nə qədər əziyyət çəkmişəm. Başdan deyərdin ki, hərbini istəyirəm, heç mən də dörd il yollarda zülm çəkməzdim. Arzum o idi ki, oğlum magistraturanı da bitirsin. Amma Əzim hərbidə qalmaqda israr edirdi. Arxasınca hərbi hissəyə getdim, dedilər ki, burda bu adda adam yoxdur. Dedim necə yoxdur, mənim oğlum koronadan əvvəl burada idi, yanına da gəlmişdim. Pul göndərəndə də həmin hərbi hissəyə göndərirdik, amma bizə demirdi ki, “Həmlə”dəyəm, bura göndərin. Bilməyək deyə, demirmiş. Çox axtardım, axırda bir zabit gəlib soruşdu ki, kimi axtarırsız? Dedim ki, Həsənov Əzimi. Ali məktəb bitirib getmişdi deyə, onu “ağsaqqal” çağırırdılar. Dedi ki, ağsaqqalı axtarırsınız? Dedim ağsaqqal, qarasaqqal bilmirəm, uşağımı axtarıram, amma “burada yoxdur” deyirlər. Həmin zabit dedi ki, sizin oğlunuz “Həmlə” taborundadır. Bu söhbət müharibədən əvvələ təsadüf edir. Əzimi çağırdılar, gəldi. Görüşdük, “Həmlə”də olmağına etiraz etdim, dedim ki, evin tək oğlusan. Komandiri də dedi ki, Əzim, sənin sənədlərini Quru Qoşunlara göndərim, xidmətini vaxtında qurtarıb evinə qayıt.
- Əzimin cavabı nə oldu? Razılaşdı?
- Xeyr. Dedi ki, komandir, mən bura könüllü yazılmışam, nə etdiyimi də bilirəm, dörd il ali məktəb oxumuşam, siz narahat olmayın, atamı özüm razı salacağam. Söhbət etdik, nə qədər dilə tutdum, “yox, qalacağam” dedi…Qisməti bu imiş. Əzim ailəsini yox, Vətənini seçdi.
- Əzimi Çinə qoymadığınız üçün təəssüflənirsiniz? Heç olurmu deyəsiniz ki, bəlkə xaricə getsəydi sağ qalardı?
- Çox-çox təəssüflənirəm. Əzimi evləndirmədiyimə də çox təəssüflənirəm, evləndirsəydim, heç olmasa bir nəvəm olardı, oğlumdan bir nişanə qalardı.
Çox vətənpərvər oğlan idi. Oğlum üçün vətən sevgisi hər şeydən üstün oldu. Tələbə vaxtı çox aktiv olub, Azərbaycan Dillər Universitetində fəaliyyət göstərən ADU TGT-nin Vətənpərvərlər Klubuna üzv idi. O zaman işğalda olan torpaqlarımızın anım günləri və digər respublika əhəmiyyətli günlərin qeyd olunduğu tədbirlərin həyata keçirilməsində fəal iştirak edib. Gənclər Fondunun maliyyə yardımı ilə keçirilən və bir neçə universitetin də iştirak etdiyi "Azərbaycançılıq Məfkurəsinin Gənclərlə Təbliği" layihəsində fəal iştirakına görə təşəkkürnamə ilə təltif edilib. Onları klub olaraq yarışda qalib edən bayraq haqqında hazırladıqları fləşmob idi. Əzim o qədər aktiv idi…
ADU-nun rektoru, akademik Kamal Abdulla bir dəfə dedi ki, Əzim yeganə tələbə idi ki, mən saatlarla oturub onunla söhbət edirdim. Çox savadlı, çox bilikli uşaq idi.
- Əzimin döyüş yolu hardan başladı?
- Sentyabr ayının 27-də başlayan döyüşlər zamanı cəbhədə kəşfiyyatçı kimi xidmətini davam etdirib. Cəbrayıl, Hadrut, Horadiz, Füzuli istiqamətində gedən döyüşlərdə igidliklə mübarizə aparıb. Qızğın döyüş zamanı bir neçə dəfə qəhrəmanlıq göstərərək özünü və əsgər yoldaşlarını mühasirədən çıxara bilib. “Nə qazimiz, nə şəhidimiz, nə olur olsun, düşmən tərəfində qalmasın”-deyib Əzim.
Müharibə başlayanda birinci Cəbrayıla giriblər. Cəbrayılda bayrağı öpən mənim oğlumdur. Amma maskalı olduğu üçün üzü görsənmir. Komandiri də, döyüş yoldaşları da deyir ki, Cəbrayılda bayrağı öpən Əzimdir. Bunlar kəşfiyyatçı olduqları üçün həmişə qabaqda gediblər…
- Anası bilirdi Əzimin kəşfiyyatda olduğunu?
- Xeyr, anasına onun “Həmlə”də olduğunu deməmişdim. Mən ona dyeirdim ki, Əzimgil hələ Bakıdadır, onları hələ aparmırlar. Yoldaşım namaz qılandır. Hər dəfə namaz qılanda qonşunun müharibədə olan uşağına dua edirdi ki, Allah, sənə qurban olum, Toğrula bir şey olmasın Validənin ürəyi dayanmasın. Öz oğlunun cəbhədə olduğunu bilmirdi, qonşunun oğluna dua edirdi. Mən də Əzimlə danışırdım, Cəbrayılda olduğunu deyirdi. Anasına deyə bilmirdim ki, sənin oğlun hamıdan qabaqda gedir. Anadan olandan gözümdən yaş gəlməmişdi, atam-anam rəhmətə gedəndə ağlamamışdım, amma Əzim şəhid olanda ağladım. Əzim məni ağlatdı…
- Nə zaman şəhid oldu?
- Oktyabrın 9-u Füzulinin Seyidəhmədli kəndi yaxınlığındakı döyüşlərdə yaralı əsgər yoldaşını xilas edərkən düşmən gülləsinə tuş gələrək şəhidlik zirvəsinə ucalıb. 30 oktyabr günü Mingəçevir şəhəri Şəhidlər Xiyabanında dəfn edildi.
- Necə uşaq idi?
- Çox yaxşı. Birinci sinfə gedəndən məktəbi bitirənə qədər öz biliyi, tərbiyəsi ilə fərqləndi. Birinci sinifdən əlaçı olub. Uşaqlıqdan hamı onu “ağsaqqal” çağırırdı, universitetdə də “ağsaqqal” adlandırırdılar. əsgərlikdə də ona “ağsaqqal” deyirdilər. 19 nömrəli məktəbdə oxuyub. Çalışırlar ki, Əzimin adı bu məktəbə verilsin. Hələ qalıb. İcra Hakimiyyəti deyir ki, ordeni olmalıdır. “Azərbaycan Bayrağı” ordeni də yazıblar, gəlməlidir.
Şəhid olduqdan sonra Prezidentin sərəncamı ilə "Füzulinin azad olunmasına görə", “Cəsur döyüşçü” və "Vətən uğrunda" medalları ilə təltif olunub. Oğlum 22 yaşında şəhid olub. O elə bir oğul idi ki, onun şəhdiliyi hamını yandırdı.
Evdə otağın birində onun üçün kiçik bir muzey-guşə yaratmışam. Diplomları, fəxri fərmanları və sair oradadır. O vaxt Mingəçevirdə “Araz” kursları bilik yarışı keçirirdi, Əzim 8-ci sinifdə oxuyanda orada qalib gəlmişdi. O, həm Mingəçevir Dövlət Universietinin tələbələrinə, həm də kursda oxuyanlara qalib gəldi. O kursun direktoru dəfələrlə mənə zəng etdi ki, əmi, Əzim gəlib bizdə oxusun. Çox istəyirdim ki, gedib orda oxusun. Çox maraqlı uşaq idi, dedi ki, öz məktəbimdə oxuyacağam. Direktor mənə demişdi ki, 19 nömrəli məktəbdə elə güclü müəllim yoxdur. Bu, Əzimin xətrinə dəydi. Dedi ki, mənim müəllimlərim güclü deyildisə, necə oldu ki, mən onun da, universitetin də tələbələrinə qalib gəlmişəm? Əzim öz məktəbinin təəssübünü çox çəkirdi.
- Yolunu gözləyirsiz?
- Bu saat ürəyim uçur. Gün keçdikcə, il keçdikcə Əzimi daha çox gözləyirik…Gəlmir, anası da, mən də ölümümüzü gözləyirik. Allaha dua edirik ki, bizi ona layiq öldür, oğlumuzun yanına ona layiq şəkildə gedək. Oğlumuzun yanına getmək istəyirik…
İradə SARIYEVA
Mingəçevir-Bakı
