KÖHNƏ VERSİYA            

Rusiya "Zəngəzur dəhlizi"ndə Azərbaycan əleyhinə oynamağa başladı...

Image

Abutalib Səmədov: "Yalnız Ukrayna müharibəsi başa çatdıqdan sonra, bölgə dövlətlərinin razılıği əsasında Zəngəzur dəhlizinin açılması mümkun olacaq"

“Rusiya Ermənistanın suverenliyi prinsiplərinə əsaslanaraq regionda kommunikasiyaların açilmasına kömək etməyə hazırdır”. Bunu Rusiya Baş nazirinin müavini Aleksandr Overçuk deyib.

“Bildirmək istəyirəm ki, blokun açılması üç dövlətin (Ermənistan, Azərbaycan və Rusiya) liderlərinin əldə etdiyi və 10 noyabr 2020-ci il tarixli birgə bəyanatda əksini tapmış razılaşmalar çərçivəsində mümkündür”, - Rusiya baş nazirinin müavini bildirib.

“Bildiyiniz kimi, Rusiya həmişə bu prosesə qoşulmağa hazırdır və Ermənistanın suverenliyi, ərazi bütövlüyü və yurisdiksiyası prinsiplərinə əsaslanaraq burada kömək etməyə hazırdır”, - TASS onun sözlərini sitat gətirir.

Iranın "Moj News" saytı isə yazir ki, İranın Zəngəzur dəhlizinin reallığa çevrilməsi ilə bağlı narahatlığı təkcə Ermənistanla ümumi sərhədini itirməsi ilə məhdudlaşmır: "Rusiya ilə maraq və baxışların toqquşması, eləcə də Azərbaycanın bu dəhlizdən hərbi istifadə imkanları İranda ictimai rəydə Cənubi Qafqazda gedən proseslərə müsbət münasibət bəsləməməsidir. Ona görə də Ermənistanın suverenliyini tətbiq etməklə Zəngəzur dəhlizi yaradılacaqsa və bu ölkənin yoxlama postları bu dəhlizdə yerləşdiriləcəksə, İranın narahatlığının bir hissəsini həll etmiş olacaq".

Bu onu deməyə əsas verirmi ki, Zəngəzur dəhlizi məsələsində İran, Rusiya və Ermənistan Azərbaycana qarşı bir cəbhədə birləşib?

Bizimlə sohbətində politoloq Abutalib Səmədov bildirdi ki, Overçukun İrəvanda verdiyi bəyanat yeni deyil: "Rusiya 2021-ci ilin sonlarından bu mövqeyi sərgiləyir. 2021-ci ilin noyabrında da Overçuk İrəvana səfəri zamani bəyan etmisdi ki, Rusiya dövlətlərin ərazi bütövlüyü və suverenliyin təmin edilməsi ilə komnikasiyaların açılmasının tərəfdarıdır. 2021-ci ilin dekabrında isə Brüsseldə keçrilən ilk görüşdən sonra Şarl Mişel də belə bir bəyanat vermişdi. Ancaq Rusiya suverenlik və yurisdiksiya dedikdə ermənilər kimi düşunmür. Rusiya hesab edir ki, kommnikasiyalarin Ermənistanın suverenliyi və yuridisyikasında açılması onun 10 noyabr bəyanatında üzərinə göturdüyu öhdəlikləri yerinə yetirməsinə maneə yaratmır. 10 noyabr bəyanatında açıq şəkildə yazılıb ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Azərbaycanın əsas hissəsinə gələn kommnikasiyaya nəzarət Rusiya sərhədçiləri üzərinə düşür. Rusiya hesab edir ki, bu Ermənistanın suverenliyinə və yurisdiksiyasina zidd deyil.

İranın mövqeyi isə tamamilə fərqlidir. 2021-ci ildən başlayaraq İran açıq şəkildə deyir ki, dəhlizə Ermənistan nəzarət etməlidir. İlk dəfə bunu İranin ali dini lideri ayatullah Xamenei 2021-ci ildə dilə gətirib. Sonra 2022-ci ildə Astana üçlüyünün Tehranda keçirilən sammitində Xamneyi dovlət rəhbərlərinə açiq şəkildə bildirdi ki, Naxçıvandan Azerbaycana çəkilən yola Ermənistan nəzarət etməlidir. Son vaxtlar İranın mövqeyi xüsusilə kəskinləşib. Təsadufi deyil ki, mətbuatda bununla bağlı yazilar gedir. Eyni zamanda, SEPAH  bu məsələ ilə bağli dörd bəyanat verib. Bu bəyanatlarda Rusiyaya, Türkiyəyə və Azerbaycana qarşı ciddi hədə-qorxular və ittihamlar var.

Lavrovun Bakıda 10 noyabr sənədinin 9-cu bəndi ilə bağlı verdiyi bəyanat İranda çox ciddi narahatlıq yaradib. Həmin bəyanatdan sonra İranın xarici işlər nazirinin koməkçisi Rusiya səfirini dəvət elədi və ona etiraz notası verdi. Bundan sonra  İran mətbuatında Rusiyanın əleyhinə çox kəskin bəyanatlar səsləndi. İddia olundu ki, Rusiya İrana xəyanat edib, özünü strateji tərəfdas kimi aparmır, Ermənistanla münasibətlərini Zəngəzur dəhlizi vasitəsilə həll etmək istəyir. Yəni Ermənistanı bu cür cəzalandirmaq istəyir.

Bir daha İranın mövqeyi ortaya qoyuldu – bu, SEPAH-ın bəyanatlarında aydın şəkildə özünü göstərdi. İranın mövqeyi ondan ibarətdir ki, birincisi, sərhədlər və geopolitik dəyişikliklər yolverilməzdir. Hətta İran mətbuatında belə bir iddia da irəli sürüldü ki, guya Zəngəzur dəhlizinin açılması İranın Avropaya quru yolunu bağlayır. Hansı əsasla bu bəyanat verilib, aydın deyil. Əslinə qalsa, bu yolun açılması elə ciddi dəyişikliklərə gətirib çıxarmır. Sərhəddə ruslar dayanıb, sərhədə yaxın ərazidən kəçən dəhlizə də ruslar nəzarət edə bilər. İranın narahatlığının səbəbi açıq şəkildə göstərilmir. Amma bu bəyanatlardan aydın olur ki, İran Zəngəzur dəhluzinin güc yolu ilə açılmasından narahatdır. İkincisi, İranı narahat edən, "Araz dəhlizi" adlandırılan yolun əhəmiyyətinin itrilməsidir. Artıq neçə illərdir ki, Azərbaycanin əsas hissəsindən Naxçıvana gedən yol İrandan kəçir, bu yolu Tehran "Araz dəhlizi" adlandırır. İran "Araz dəhlizi"nin bundan sonra da intensiv işləməsini istəyir. İranda "Turan dəhlizi" adlandırılan Zəngəzur dəhlizinin açıması İrandan keçən dəhlizin əhəmiyyətini xeyli azaldacaq.

İranı narahat edən növbəti məsələ Zəngəzur dəhlizinin açilması ilə türk dünyasının birləşdirməsi ehtimalıdır. Açiq şəkildə bəyan edilir ki, bu, İranın və Rusiyanin maraqlarına ziddir. İran buna etiraz edir və Rusiyanin da bu barədə düşünməsini istəyir. İran Rusiyanı Türkiyəyə etibar etməməyə çağırır - Türkiyə NATO ölkəsidir, deyir.

İrani narahat edən məqamlardan biri ABŞ-nin və İsrailin Zəngəzur dəhlizinin açilmasindan sonra onun sərhədlərinə daha çox yaxınlaşmasıdır.

Çox maraqlıdır ki, Ermənistanın Avropa İttifaqı ilə, Amerika ilə əlaqələrini İran normal qəbul edir. Hətta bu əlaqələrin sıxlaşmasını normaq qəbul edir. Burada da Rusiyanı günahlandırır ki, Moskva Ermənistanıın təhlükəsizliyini təmin etmədiyinə gorə Ermənistan bu addımları atmaq məcburiyyətində qaldı.

Sonda SEPAH həm Rusiyanı, həm Türkiyəni, həm də Azərbaycanı hədələməkdən də cəkinmədi. SEPAH açiq şəkildə deyir ki, Zəngəzur dəhluzi İranın maraqlarına uyğun olaraq açılmasa, İran bu cəhdlərə diplomatik və hərbi yollarla mane olacaq. Bu səbəbdən də İran, Rusiya və Ermənistanın Zəngəzur dəhlizinin açılmasında eyni mövqedən çıxış etməsi qeyri-mümkündur. Çünki hələlik Rusiya Türkiyə və Azərbaycanla eyni mövqedən çıxış edir ki, İranı da bu hiddətləndirir. Bu məsələdə İran Ermənistandan daha fəal mövqe tutur.

Məsələn, İran və onun mediası Lavrovun Bakı bəyanatina Ermənistandan daha ciddi reaksiya verdi. İranın mövqeyi və sərgilədiyi hədələr sübhəsiz ki, Rusiya tərəfindən nəzərə alınacaq. Çunki Ukrayna müharibəsi Rusiyanı kifayət qədər cətin duruma salıb, onun İrana ciddi şəkildə ehtiyacı var. Bu səbəblərdən Zəngəzur dəhlizinin yaxın vaxtlarda açılma ehtimalı yoxdur. Yalnız Ukrayna müharibəsi başa çatdıqdan sonra bölgə dövlətlərinin razılıvi əsasında Zəngəzur dəhlizinin açılması mümkun olacaq".

Onu da əlavə etmək yerinə düşər ki, bu gün Rusiya və Ermənistan da bir-birindən ciddi iqtisadi asılılığa malikdir. Ermənistan Avrasiya İttifaqının imkanlarından istifadə edərək iqtisadiyyatını dirçəldir. Rusiya isə hərbi texnikalar üçun istifadə etdiyi çiplərin əksəriyyətini Birləsmiş Ərəb Əmirliyindən (BƏƏ) Ermənistan vasitəsilə alır. Rusiya-Ukrayna müharibəsinə qədər Ermənistanla BƏƏ arasında ticarət dövriyyəsi sıfıra yaxın olduğu halda, indi bu ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi bu ilin 8 ayında 5 milyard dollari keçib. Ermənistan BƏƏ-yə qızıl, ərəblər isə ermənilərə Rusiyaya ötürmək üçün çip satır. Əslində ermənilərin satdıği qızıl da Rusiyadan idxal edilir. Beləcə, Ermənistanın ÜDM-i ötən il 8 faiz artıb.

Ona görə də Ermənistanla Rusiya beynəlxalq siyasi arenada mehriban düşmənlər kimi görünür.

Dəniz NƏSİRLİ







VİDEO

Pezeşkian Şahin Mustafayevlə görüşdə səhv etdi, ermənilər isə səhvdən yapışdı... - VİDEO

Türk dövlətlərinin vahid xəritə qərarı Rusiyada təşvişə səbəb oldu... - VİDEO

Paşinyanın yarımçıq saziş təklifi Rusiyada da sərt tənqid edildi - Bu, demaqogiyadır, özünü aldatmaqdır - VİDEO

Prezident İlham Əliyev COP29 çərçivəsində inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Sammitində iştirak edib - FOTO/VİDEO/YENİLƏNDİ

İlham Əliyev əsaslı tənqid etdi - Türk dövlətlərinə nə qədər pul lazımdır?..

Türk dünyası dövlətlərinin bankları birləşdirilir...

SON XƏBƏRLƏR

14.11.2024 | 14:37
Yaşıl gələcək proqramlarının maliyyələşdirilməsi COP29-da müzakirə olundu

14.11.2024 | 14:21
“Troyka” ölkələrinin QHT-ləri ilk dəfə birgə forum keçirib

14.11.2024 | 13:45
"Ən mühüm məsələ inkişaf etməkdə olan ölkələrin iqlim maliyyəsi ilə bağlı ehtiyacını qarşılamaqdır"

14.11.2024 | 13:31
Qlobal iqlimlə mübarizə üçün hər il təxminən 8 trilyon ABŞ dolları lazımdır - Braziliya Ali Audit Orqanı

14.11.2024 | 13:14
"COP29-da iqlim maliyyələşdirilməsi üzrə razılığa gələcəyimizə əminəm" - Afrika İnkişaf Bankı Qrupunun prezidenti

14.11.2024 | 13:03
Prezident İlham Əliyev Braziliyanın vitse-prezidenti ilə görüşüb

14.11.2024 | 12:50
Bakıda COP29 çərçivəsində Parlament Görüşü keçiriləcək

14.11.2024 | 12:37
Bakıda “Ambisiyaların artırılması: Avropa və Mərkəzi Asiyada enerji və su sistemlərinin transformasiyası” mövzusunda tədbir keçirildi

14.11.2024 | 12:22
COP29 çərçivəsində “Daha yaxşı pambıq” mövzusunda panel müzakirələr keçirilib

14.11.2024 | 12:15
Prezident İlham Əliyev Avropa Şurasının Baş katibi ilə görüşdü - FOTO

14.11.2024 | 12:00
Azərbaycan yaşıl keçidi inkişaf etdirməyə sadiqdir - Mərkəzi Bankın sədri

14.11.2024 | 11:47
Dünya Bankı iqlim layihələrini maliyyələşdirmək üçün 150 milyard dollar ayırmağı planlaşdırır

14.11.2024 | 11:26
Prezident İlham Əliyev Şimali Makedoniya Prezidenti ilə görüşüb - FOTO

14.11.2024 | 11:20
Trampın xanımı Ağ Evdə yaşamaq istəmir - səbəbini özü açıqladı..

14.11.2024 | 11:10
Naxçıvanda yol polisi sürücülərə və piyadalara müraciət etdi

14.11.2024 | 11:04
Ronaldinyo AFFA prezidenti ilə görüşüb

14.11.2024 | 10:53
Prezident İlham Əliyev Monteneqronun Prezidenti ilə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

14.11.2024 | 10:26
Bakının bu ərazilərində qaz olmayacaq -ƏHALİYƏ XƏBƏRDARLIQ

14.11.2024 | 10:20
Göyçayda bədbəxt hadisə - çoban kanalda bataraq öldü

14.11.2024 | 10:14
Prezident İlham Əliyev BMT Baş Assambleyasının 79-cu sessiyasının Prezidenti ilə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

14.11.2024 | 10:11
Sokratdan Qulu Məhərrəmliyə qədər

14.11.2024 | 10:10
Sabunçuda yük avtomobilinin vurduğu piyada 5 gün sonra xəstəxanada ölüb...

14.11.2024 | 10:05
Türk Dövlətləri Təşkilatı üzrə “Nazirlər Bəyannaməsi” imzalanıb

14.11.2024 | 10:02
Prezident İlham Əliyev Banqladeş Müvəqqəti Hökumətinin Baş müşaviri ilə görüşüb - FOTO

14.11.2024 | 10:00
Almaniya Kansleri pul barədə danışdı, gülüş obyektinə çevrildi...

14.11.2024 | 09:40
Bakıda “Yaşıl Qabaqcıl İdarəetmə üzrə Nazirlər Forumu” keçirilir

14.11.2024 | 09:30
Misirdə dəhşətli yol qəzası olub, 13 nəfər ölüb

14.11.2024 | 09:20
Fatih Terim Bakıya gəlir

14.11.2024 | 09:10
Donald Tramp bu senatoru Dövlət katibi təyin edəcək

14.11.2024 | 09:05
Dünya mediası COP29 barədə yazır

14.11.2024 | 09:00
Bu, Azərbaycan üçün həyəcanverici andır - Metyu Brayza

13.11.2024 | 23:25
Avropanın məşhur klubları “Qarabağ”ın dəvəti ilə Bakıya gəlir...

13.11.2024 | 22:49
AKAF COP 29 ilə əlaqədar avarçəkmə yürüşü təşkil edəcək

13.11.2024 | 22:38
Rusiya 50 minlik ordu ilə Kursk əməliyyatına başlayır - Trampın andiçməsinə qədər…

13.11.2024 | 22:00
Polşa Baş Qərargah rəisindən xəbərdarlıq - Rusiya ilə hərbi münaqişə təhlükəsi var…

13.11.2024 | 19:56
Dünya liderləri Azərbaycanın COP29-a hazırlığını yüksək qiymətləndirdi

13.11.2024 | 19:25
"İqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizədə hərtərəfli yanaşma olmadan hədəfə nail ola bilmərik" - UNFCCC-in icraçı katibi

13.11.2024 | 19:05
COP29-da Energetika Nazirliyi ilə BAEA arasında memorandum imzalandı

13.11.2024 | 18:58
"Kiçik ada dövlətlərinə yaranmasında heç bir rol oynamadıqları böhranın öhdəsindən gəlmək üçün dəstək göstərilməlidir" - Quterreş

13.11.2024 | 18:55
Prezident İlham Əliyev BVF-nin sərəncamçı direktoru ilə görüşdü - FOTO

13.11.2024 | 18:42
Erməni nazir oğlanlarını hərbi xidmətdən yayındıran məmurları cəzalandırmağı tələb etdi

13.11.2024 | 18:35
Prezident İlham Əliyev Yunanıstanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO

13.11.2024 | 18:34
Orta Dəhlizin Yaşıl Transformasiyasına dair Əməkdaşlıq Bəyannaməsi imzalanıb

13.11.2024 | 17:53
Prezident İlham Əliyev Çinin Baş nazirinin müavini ilə görüşüb - FOTO

13.11.2024 | 17:46
COP29-un icraçı direktoru enerji keçidini sürətləndirmək üçün yeni investisiyalara çağırdı

13.11.2024 | 17:44
Samir Nuriyev Tokio qubernatoru ilə görüşdü - FOTO

13.11.2024 | 17:26
Prezident İlham Əliyev COP29 çərçivəsində inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Sammitində iştirak edib - FOTO/VİDEO/YENİLƏNDİ

13.11.2024 | 17:23
Bakıda ada ölkələrinin üzləşdikləri iqlim problemlərindən danışıldı

13.11.2024 | 17:15
Prezident İlham Əliyev Mixail Mişustinlə görüşdü - FOTO/YENİLƏNDİ

13.11.2024 | 17:12
Prezident İlham Əliyev İranın vitse-prezidenti ilə görüşdü - FOTO/YENİLƏNDİ

13.11.2024 | 17:10
Prezident İlham Əliyev Qabonun vitse-prezidenti ilə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

13.11.2024 | 17:00
Tramp senator Marko Rubionu dövlət katibi postuna gətirir…

13.11.2024 | 16:50
"Kiçik ada dövlətlərinin iqlim dəyişikliyi səbəbindən üzləşdiyi böyük çətinliklər ön plana çıxarılmalıdır" - Samoalı nazir

13.11.2024 | 16:30
Prezident İlham Əliyev Ruanda Prezidenti ilə görüşüb - FOTO/YENİLƏNDİ

13.11.2024 | 16:28
Baydenin müşaviri Bakıda dünya ölkələrinə çağırış etdi

13.11.2024 | 16:15
Məşhur sabiq futbolçu Ronaldinyo COP29-da pavilyonları ziyarət etdi

13.11.2024 | 16:07
Qrenada dünya ictimaiyyətini Azərbaycanın təşəbbüsünə qoşulmağa çağırdı

13.11.2024 | 16:02
"Bütün Avropa COP29-da təmsil olunur" - Lixtenşteynin Baş naziri

13.11.2024 | 15:55
"Azərbaycan COP29 kimi böyük və vacib bir tədbirin öhdəsindən gəlib" - CEO iqlim liderləri alyansının həmsədri

13.11.2024 | 15:43
BTQ müstəmləkəçi güclərin vurduğu ekoloji ziyana dair beynəlxalq konfrans keçirdi

13.11.2024 | 15:40
Prezident İlham Əliyev Şahbaz Şəriflə görüşdü - FOTO

13.11.2024 | 15:40
Şahbaz Şərif Prezident İlham Əliyevi təbrik etdi...

13.11.2024 | 15:31
"COP29-un inklüziv inkişafa aparan iddialı razılaşma yaradacağına ümidvaram" - Papa Fransisk

13.11.2024 | 15:26
Bakıda bəzi marşrutların fəaliyyəti bərpa edilir

13.11.2024 | 15:10
"Azərbaycan və Ermənistan gələn ay sülh sazişinin mətninin müzakirəsinə davam edəcəklər" - Hikmət Hacıyev

13.11.2024 | 15:07
COP29 çərçivəsində “İqlim ədaləti və bərabərlik” mövzusunda seminar keçirildi

13.11.2024 | 14:55
Prezident İlham Əliyev Konqo Prezidenti ilə görüşüb - YENİLƏNDİ

13.11.2024 | 14:50
"İqlim fəaliyyəti üçün su təşəbbüsü elan ediləcək" - Muxtar Babayev

13.11.2024 | 14:47
Prezident İlham Əliyev Toqo Prezidenti ilə görüşüb - FOTO

13.11.2024 | 14:45
BMT Baş katibi inkişaf etmiş ölkələri iqlim böhranına görə tənqid etdi - ədalətsizliyə son qoyulmalıdır

13.11.2024 | 14:25
Gürcüstanın Baş naziri COP29-da maliyyə öhdəliklərinin artırılmasına çağırdı

13.11.2024 | 14:14
Prezident İlham Əliyev və Rumen Radevin iştirakı ilə “SOCAR və “Asarel Energy” arasında Birgə İnkişaf Sazişi” imzalandı - FOTO

13.11.2024 | 13:50
COP29 çərçivəsində urbanizasiya və şəhərlərdə iqlim dəyişikliyi problemləri müzakirə olundu

13.11.2024 | 13:41
Prezident İlham Əliyev Fransanın dənizaşırı ərazilərdə törətdiyi cinayətlərdən danışdı

13.11.2024 | 13:29
İlham Əliyev: "Azərbaycan kiçik ada dövlətlərinə dəstəyini gələcəkdə də davam etdirəcək"

13.11.2024 | 13:25
XİN-dən ABŞ-Azərbaycan əlaqələri ilə bağlı açıqlama...

13.11.2024 | 13:15
"Bu gün Fransanın və Niderlandın dənizaşırı əraziləri çox ciddi çətinliklərlə üzləşir" - Prezident

13.11.2024 | 13:08
"COP29-u iqlim maliyyəsində dönüş nöqtəsi kimi görürük" - Türkiyəli nazir

13.11.2024 | 13:01
Prezident İlham Əliyev: "Kiçik ada ölkələrinin üzləşdiyi problemlərin aradan qaldırılması Azərbaycanın COP29-da göstərdiyi səylərin mərkəzindədir"

13.11.2024 | 12:55
"Azərbaycan kiçik ada dövlətlərinə sarsılmaz dəstəyini göstərir" - Prezident

XƏBƏR ARXİVİ

«    Noyabr 2024    »
BeÇaÇCaCŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930