İsveçdən Azərbaycana neçə miqrant qayıdacaq? – Özləri ilə 10 minlərlə avro gətirə bilərlər...

İsveçin qaydışi təşviq proqramı azərbaycanlıları vətənə qaytara biləcəkmi...

İsveç hakimiyyəti miqrantları öz ölkələrinə qayıtmağa həvəsləndirmək üçün maliyyə dəstəyinin həcmini əhəmiyyətli dərəcədə artırmağı planlaşdırır. Bu barədə məlumat İsveç hökumətinin saytında dərc olunub.

İsveç cəmiyyətinə inteqrasiya olunmamış insanlara verilən müavinətlərin artırılması İsveç Nazirlər Kabinetinin ölkənin miqrasiya siyasətində islahatlara dair təklifləri sırasındadır.

İsveç Miqrasiya Xidmətinin portalında yer alan məlumata görə, könüllü vətəninə dönmək istəyən miqrantlara ödəniş indi böyüklər üçün 10 000 İsveç kronu (967 ABŞ dolları), eləcə də hər uşağa 5 000 kron (483 dollar) və bütün ailə üçün 40 000 kron (təxminən 3 900 dollar) təşkil edir. Artımdan sonra müavinətin ölçüsü 2026-cı ilə qədər adambaşına 350.000 kron (demək olar ki, 34.000 dollar) olacaq.

Parlamentin miqrasiya siyasəti üzrə sözçüsü Lüdviq Asplinqin sözlərinə görə, könüllü qayıdış miqrasiyasının təşviq edilməsi prioritet məsələdir. Üstəlik, mövcud qrantın həcminin kəskin artırılması təklifi ondan praktiki olaraq istifadə edilməməsi ilə bağlıdır.

Bu tədbirlər nəticəsində azərbaycanlı miqrantlar İsveçdən ölkəyə qayıdacaqmı? Ümumiyyətlə, İsveçdə bizim nə qədər mühacirimiz var və İsveçə gedib, sonra geri dönən mühacirlərimiz və miqrantlarımız olub?

Azər Allahverənov: "İsveçdə 30 min azərbaycanlı yaşayir" 

"Avrasiya Miqrasiya Təşəbbüsləri Platforması" ictimai birliyinin sədri və Miqrasiya Əməkdaşlıq Platformasının rəhbəri Azər Allahverənov bu barədə bizimlə söhbətində bildirdi ki, açıq mənbələrdə bildirilir ki, İsveçdə 30 min azərbaycanlı yaşayir: "Amma bəlli deyil ki, bunların nə qədəri Azərbaycan Respublikasının vətəndaşıdır. Fikrimcə, onların əksəriyyəti İsveç vətəndaşıdır. Qalanları isə orada qaçqın statusu almış və ya qanunvericiliyin imkan verdiyi şəkildə qanuni olaraq orda yaşayan insanlardır. Ona görə də azərbaycanlıların könüllü vətənə qaydışı az ehtimal edilir.

O ki qaldı İsveç hökumətinin könüllü qayıdışla bağlı proqramlar həyata keçirməsinə, Avropa ölkələrindən Almaniyada və Hollandiyada buna bənzər proqramlar mövcuddur. Həmin poroqramları həyata keçirən təşkilatlar öz vətəninə qayıtmaq istəyən, lakin ya sənədi qaydasında olmayan, ya maliyyə imkanı olmayan, ya da vətənində iş qurmaq istəyən miqrantlara maliyyə dəstəyi verirlər.

Məsələn, Almaniyada AWO adlı təşkilat var. Təşkilatın Almaniyanın böyük şəhərlərində ofisləri var. Onlar repatriasiya - qaydışla bağlı təşviqedici proqramlar həyata keçirirlər. Hollandyada da belə təşkilatlar var.

Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələri üçün miqrasiya məsələsi aktualdır, ona gorə bu sahəyə xeyli vəsait ayırırlar. Aİ ölkələri üçün qaçqın və sığinacaq almış miqrantlar başağrısına çevrilib. Almaniya və Fransada milyonlarla miqrantın olduğu bildirilir.

Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Aİ ölkələrində ukraynali qaçqınıarın sayı 7 milyona çatıb. Ona görə də qeyri-hökumət təşkilatları hökumət qarşısında bununla bağlı müəyyən təşəbbüslərlə çıxış edirlər. Onlar qaydışı təşviq etməklə hökumətin miqrant yükünü azaltmağa çalışırlar.

Aİ ölkələrində miqrantın qeyri-qanuni yaşadığı aşkarlanırsa, həmin şəxslər readmissiya xidməti tərəfindən ölkəsinə qaytarılır. Azərbaycanın Aİ ölkələri ilə 4 readmissiya sazişi vər. Həmin readmissiya sazişi çərçivəsində qeyri-qanuni yaşayan şəxslər öz ölkəsinə qaytarılır. Qaydışın təşviqi proqramları isə bu ölkədə qanuni əsaslarla yaşayan və öz ölkəsinə könüllü qayıtmaq istəyən miqrantlara şamil edilir. Almaniya və Hollandyada bu proqram geniş tətbiq edilirdi. Güman ki, İsveç də bu təcrubədən yararlanacaq. Qanuni yaşayan miqrant həmin təşkilata muraciət edir, sənədlərındə problemlər varsa, miqrasiya xidməti vasitəsilə sorğular göndərilir, sənədlər qaydasına salınır. Daha sonra proqramı həyata keçirən təşkilat miqrantın yol xərclərini, əmlakının daşınma xərclərini, hətta ehtiyac duyulduqda miqrantı tibb personalının müşaiyət etməsini təmin edir. Vətəndaş xəstədirsə, onu qohumlarına təhvil verənə qədər tibb personalın nəzarətində olur. Bununla yanaşi, könüllü öz ölkəsinə qayıdan miqranta öz ölkəsində kiçik biznes qurmaq üçün 3-5 min avro civarında vəsait də verilir. Hətta öz ölkəsinə qayıdan miqranta 6 aylıq və ya bir illik dərman tələbatını, vaxtaşıri müayinə xərclərini də ödəyirlər. Bu təşviq nəticəsində İşveçdən nə qədər azərbaycanlı miqrantın qayıtmasına gəldikdə, bu, hökumətin miqrantların hüquqlarını nə qədər məhdudlaşdırmasından asılı olacaq. Lakin Aİ ölkələrində, o cümlədən də İsvecdə bu insanlara ayrıseçkilik qoymadan, insan haqlarının qorunmasi prinsipi ilə yanaşirlar. Bu səbəbdən də sözügedən proqramın tətbiqi nəticəsində İsveçdə qanuni əsaslarla yaşayan azərbaycanlıların geri qayıtmaq ehtimalı azdir.

Dəniz NƏSİRLİ