İran Qəzzada KTMT ilə birlikdə hərəkət etmək istəyir...
Emin Həsənli: “Bu təşkilat yarandığı gündən bəri, Qazaxıstanı çıxmaq şərti ilə, heç bir yerdə hərbi baxımdan öz adı ilə iştirak etməyib”
İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) baş katibi İmanqali Tasmaqambetə məktub göndərərək Qəzza zolağının blokadasını tamamilə aradan qaldırmaq üçün daha təsirli tədbirlərin görülməsi ilə bağlı müraciət edib. Məlumatı Rusiya mətbuatı yayıb.
Məktubda KTMT-nin baş katibindən İsrailin Qəzza zolağına hücumlarını dayandırması, blokadanın tamamilə aradan qaldırılması və müharibəyə son qoyulması üçün daha təsirli tədbirlər görməsi xahiş olunub.
İran hansı tədbirləri nəzərdə tutur və KTMT bu yöndə nə edə bilər?
Hərbi-siyasi ekspert Emin Həsənli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, bu məsələdə qurum ancaq bəyanat verə bilər: “Praktik olaraq hərbiçi yerləşdirməsi real deyil. Hazırda Rusiya Ukrayna ilə müharibədədir. Bu müharibədə də İsrail nə güzəşt lazımdırsa, Rusiyaya edib və çalışıb ki, münasibətləri normal saxlasın. Rusiya ilə İran müttəfiqdir. İran Fələstini dəstəkləyir. İran istəyir ki, bölgədə müttəfiqləri daha çox olsun. Ancaq bu məsələ olarsa, bölgədə Rusiyanın yeni bir yerdə Amerika ilə qarşıdurması ola bilər, Rusiya da ikinci cəbhənin açılmasına razı olmaz. Heç bir halda, həm hərbi, həm də siyasi baxımdan real deyil. Ümumiyyətlə, bu müharibə nə İsrail, nə də Qəzza üçün real nəticələrə gətirib çıxardı. Hər iki tərəf böyük zərər görür. Bu münaqişənin də tarixi çox qədimdir. Tarixin müəyyən dönəmlərində də müxtəlif dövlətlər bundan istifadə edib. İran, Rusiya, Amerika daxil olmaqla, hər birini bu dövlətlərə aid etmək olar. Hər kəs öz marağına uyğun addımlar atır. Təəssüflər olsun ki, münaqişə zonalarında da belədir. Ancaq bu problemin yaxınlarda həll edilməsinə ümid azdır. Orda Osmanlı olan zaman münaqişə bitib, qalan müddətdə isə davam edib. İsrailin ərəb ölkələri ilə münasibəti yaxşı olmayıb. Ərəb ölkələri başa düşməlidir ki, onların da dövləti olmalıdır və İsrail də Fələstini tanıyıb, normal yaşamalıdırlar. Ancaq bu arzudur. Reallıq isə çox başqadır. İllərlə aparılan danışıqlar faktiki olaraq heç bir nəticə verməyib. Real vəziyyət isə çox acınacaqlıdır. Hər iki tərəfdə uşaqlar, qadınlar, yaşlılar dünyasını dəyişir və vəziyyət də gərginləşə-gərginləşə gedir. Biz Qarabağ məsələsindən, erməni terrorundan bilirik ki, dünyada ədalət, sülh yoxdur. Sülhdən danışan dövlətlər ən çox silah istehsal edən dövlətlərdir. Bu ölkələr də dünyada müharibənin davam etməsini istəyirlər. Konkret suala bir daha gəldikdə, mən Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının praktik hər hansı addım atacağına inanmıram. Bu təşkilat yarandığı gündən bəri, Qazaxıstanı çıxmaq şərti ilə, heç bir yerdə hərbi baxımdan öz adı ilə iştirak etməyib.
Süriyada belə, Rusiyanın adı ilə iştirak oldu. İran bununla öz mövqeyini möhkəmlətmək istəyir. Dolayı yolla mesaj verir ki, KTMT ölkələri də bu məsələdə onlarla həmfikirdir”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
