Oxumaq istəyən şagirdlərə görə direktoru cəzalandırmaq - çarə budurmu?
Elyar İslamoğlu: “Şagirdin, abituriyentin repetitor yanına getməsinə görə direktorun cəzalandırılması düzgün üsul deyil”
“Ötən il orta məktəb şagirdlərini repetitor yanına buraxdıqlarına görə bir neçə məktəb direktoru və digər məsul şəxslər cəzalandırılıb”. Bunu Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin direktoru Eşqi Bağırov “Effektiv ünsiyyət” mövzusunda keçirilən seminarda deyib.
“Belə halların qarşısını almaq üçün orta məktəb şagirdlərinin kütləvi şəkildə getdiyi məktəblər daimi nəzarətə götürülür. Hər ay tədrisdə irəliləyişlə bağlı hesabatlar toplanır və müvafiq tədbirlər görülür”, - Bağırov bildirib.
Bəlkə də Azərbaycan dünyada yeganə ölkədir, yaxud az ölkələrdəndir ki, şagird repititor yanına daha savadlı olmaq, bilik qazanmaq üçün getdiyi halda məktəbin direktorunu cəzalandırırlar. Bu isə absurd yanaşmadır. Şagird repetitor yanına savad almağa, bilikli olmağa, bir sözlə, adam olmağa gedir. Bunun üçün direktor cəzalandırılır. Direktor savad almağa görə gedən şagirdi partaya bağlasın ki, tərpənmə? Sirr deyil ki, sinifdə də dərs lazımı səviyyədə keçilmir, tədris proqramındakı materiallarla test sualları uzlaşmır, fərqlənir, şagirddən əlavə bilik tələb olunur. Şagirdin əlavə bilik almasına görə direktora, məsul şəxslərə cəza verilməsi oxumaq istəyən şagirdlərin özlərinin dolayı yolla cəzalandırılmasıdır.
Təhsil sahəsində köklü islahatlar olmalıdır və tədris elə qurulmalıdır, test imtahanlarına düşən bütün mövzular dərsliklərdə əhatə olunmalıdır, müəllim lazımı səviyyədə dərs keçməlidir ki, şagirdlərin, abituriyentlərin repetitor yanına getməsinə ehtiyac qalmasın. Onda onun özündə repetitora getmək həvəsi olmayacaq, çünki ona verilən bilik tamamilə kifayət edəcək ki, o özünü ifadə etsin, biliyini ortaya qoysun.
Azərbaycanda şagirdlərin repetitor yanına getməsinə görə məktəb direktorlarının cəzalandırılmasını çıxış yolu hesab etməyən mütəxəssislər deyir ki, şagirdin repetitor yanına getməməsi o şagirdin gələcəkdə hansısa ali məktəbə girməməsi deməkdir. Çıxış yolunu məktəblərdə tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsində, tədris vəsaitlərinin dərs proqramını tamamilə əhatə etməli olduğunda görən ekspertlər qeyd edir ki, şagirdlərin repetitor yanına getməsinə görə direktorların cəzalandırılması düzgün deyil.
“Bu qətiyyən çıxış yolu deyil ”
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Elyar İslamoğlu “Bakı-Xəbər”ə şərhində “Orta məktəb şagirdlərinin repetitor yanına getməsi olduqca böyük problemə çevrilib. Əgər orta məktəbdə keçirilən dərs effektiv olsa, şagirdi qane etsə valideyn cibindən xərc çəkib övladını repetitor yanına göndərməz. Bu gün ali məktəbə qəbul olan şagirdlərin 95-97 faizi repititor yanına gedənlərdir. 2, 3, yaxud 1 faiz şagirdlər evdə öyrənməklə, orta məktəbdə hazırlaşmaqla qəbul olurlar, onlar da yüksək bal toplaya bilmirlər. Buna görə də, ilk növbədə orta məktəblərdə təhsilin keyfiyyətini qaldırmaq lazımdır. Şagirdin, abituriyentin repetiotor yanına getməsinə görə direktorun cəzalandırılması düzgün üsul deyil. Direktoru cəzalandırmaq yox, təhsilin keyfiyyətini artırmaq lazımdır. Bununla şagirdlərin repetitor yanına getməsinin, bütövlükdə repetitorluğun qarşısını almaq olmaz. Heç bir müəllim də istəməz ki, məktəbdən sonra gedib repetitorluq edib, hazırlıq keçib özünü yorsun. Müəllimlərin repetitorluq etməsi də ayrıca bir problemdir, bu da onların maaşlarının az olması, dolana bilməmələri ilə bağlıdır. Əmək haqqı azlığı üzündən məktəblərdə kişi müəllimlərin də sayı azalıb. Elə məktəb var ki, bir-iki nəfər kişi müəllim qalıb. Biz əgər müəllimlərə yaxşı maaş versək, müəllimlər repetorluq etməz, orta məktəblərdə tədrisin keyfiyyətini qaldırsaq, heç bir valideyn də boğazından, əynindən kəsib övladını hazırlığa göndərməz. Şagird oxumaq, bilik qazanmaq istəyir, buna görə niyə direktor, məsul şəxslər cəzalandırılmalıdır? Bu qətiyyən çıxış yolu deyil ”-deyə bildirdi.
E.İslamoğlu qeyd etdi ki, bölgələrin bir çoxunda şagirdlərin adları kənd məktəblərində gedir, amma özləri Bakıda repetitor yanına gedib bilik öyrənirlər. Bu da onunla bağlıdır ki, orta məktəblərdə yaxşı təhsil verilmir, orada verilən bilik ali məktəbə qəbul üçün qənaətbəxş deyil deyən E.İslamoğlu qeyd etdi ki, orta məktəbdə yaxşı dərs keçilərsə, şagirdlər Bakıya gəlib savad öyrənmək istəməz, elə öz məktəbində öyrənər. Bütün problemlərin kökündə dayanan amil yaxşı dərs keçilməməsidir. “Məktəblərdə elə müəllimlər var ki, uşaqların onun yanına hazırlığa gəlməsində maraqlıdır. Ona görə də dərs zamanı həmin fənni yaxşı tədris etmir ki, şagird dərsdən sonra onun yanına hazırlığa gəlsin. Söhbət, xüsusən də ibtidai sinif müəllimlərindən gedir. Onların yanına hazırlığa gəlməyən şagirdlərə isə bir az ögey münasibət bəsləyirlər”-deyə alim bildirdi.
İradə SARIYEVA
