1 sentyabr seçkiləri ilə bağlı maraqlı beynəlxalq rəylər verildi

Azərbaycanın yeni müstəqillik tarixində ilk dəfə olaraq ölkəmizin bütün suveren ərazisində VII çağırış Milli Məclisə seçkilər keçirildi. Qeyd edək ki, parlament seçkilərində 990 namizəd mübarizə aparıb. Mərkəzi Seçki Komissiyasının məlumatına əsasən, 2 milyon 196 min 711 nəfər seçici səsvermədə iştirak edib.   Beləliklə, parlament seçkilərində seçici fəallığı 37,27 faiz olub.

Seçkilərdə hər hansı ciddi insident qeydə alınmayıb. Bunu prosesi izləyən yerli və beynəlxalq müşahidəçilər də təsdiq edir. Xatırladaq ki, ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosu, ATƏT Parlament Assambleyası, Müstəqil Dövlətlər Birliyi, Türk Dövlətləri Təşkilatı, Türkdilli Dövlətlərin Parlament Assambleyası kimi beynəlxalq qurumlardan çox sayda müşahidəçi prosesi izləyib. Yerli müşahidəçilərin sayı 100 mindən artıq olub. MDB Parlamentlərarası Assambleyasının beynəlxalq müşahidəçilər qrupunun koordinatoru Andrey Yatskin bunlar fonunda bildirir: “Müşahidələrimiz onu göstərir ki, Azərbaycan Seçki Məcəlləsi seçkilərin yüksək səviyyədə və qanun çərçivəsində, beynəlxalq standartlara uyğun keçirilməsinə imkan verib. Bütün namizədlərə bərabər şərait yaradılıb. Azərbaycandakı parlament seçkiləri ölkənin bütün suveren ərazilərində keçirilməsi ilə əlamətdardır”. O bildirib ki, missiya 6 ölkənin nümayəndələri və MDB təşkilatının ekspertlərindən təşkil olunub: “Missiyamız 145 seçki məntəqəsində seçkiləri müşahidə edib. Seçki məntəqələri tam vaxtında açılıb. Bir neçə seçki məntəqəsində “exit-poll”un keçirildiyini müşahidə etmişik. Azərbaycanın seçki qanunvericiliyi ölkədə tam demokratik seçkilərin keçirilməsinə imkan verib”. Müstəqil Dövlətlər Birliyinin müşahidə missiyasının rəhbəri, MDB Baş katibinin birinci müavini Leonid Anfimov da prosesdən məmnunluğunu ifadə edir: “Nümayəndələrimiz avqustun 13-dən etibarən müşahidə missiyasına başlayıblar. Missiyamız MDB ölkələrinin müvafiq sərhədləri əsas tutularaq, seçkilərin şəffaf və ədalətli keçirilməsini, eyni zamanda Azərbaycan qanunvericiliyi əsasında aparılmasını müşahidə edib. Seçkilər bütün beynəlxalq prinsiplərə cavab verir. Azərbaycan Seçki Komissiyası lazım olan müvafiq tədbirləri görüb”. Onun sözlərinə görə, missiyanın tərkibinə 10 nəfər müşahidəçi daxil edilib. Onlar seçki komissiyalarının işini öyrəniblər, seçki prosesi ilə yaxından tanış olublar. Müşahidə zamanı heç bir müdaxilə hadisəsi qeydə alınmayıb. Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament Assambleyasının Serbiyadan olan üzvü İqor Besiç isə bildirir ki, Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) seçkilərdə üstünlük qazanması prezident İlham Əliyevə etimadın göstəricisidir. O, Milli Məclisə seçkilərdə müşahidəçi qismində iştirakına şərait yaradıldığına görə Azərbaycana təşəkkür edib:" Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament Assambleyasının  müşahidə missiyası müxtəlif seçki məntəqələrində olarkən seçkilərin demokratik qaydada keçirildiyini müşahidə edib. Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məzahir Pənahovla olan görüşdə də bildirdik ki, vətəndaşlara seçim üçün hər cür şərait yaradılıb. Serbiya parlamentinin uzunmüddətli təcrübəsinə dayanaraq deyə bilərəm ki, Azərbaycanda seçkilər demokratik keçirilib. Yeni Azərbaycan Partiyasını seçkilərdə üstünlük qazanması münasibətilə təbrik edirəm. Bu, prezident İlham Əliyevə etimadın göstəricisidir”. 

Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Parlament Assambleyasının Gürcüstandan olan üzvü Ramaz Nikolaişvili də prosesdə cidd pozuntu olmadığını vurğulayır: "Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa etdikdən sonra həm prezident, həm də parlament seçkilərini keçirdi. Seçkilərin ümumi fonu ilə bağlı deyim ki, biz səhərdən axşama qədər müşahidələr apardıq. Azərbaycanın hər bir vətəndaşının səs vermək hüququ təmin olunub və onlar bu hüquqlarından istifadə ediblər”. Seçkiləri müşahidə edən Serbiya parlamentinin üzvü Jivota Starteviç səsvermə günü bir neçə məntəqədə olduqlarını və seçkilərin demokratik standartlara uyğun keçirildiyini deyib: "Proses sülh şəraitində oldu. Bizim müşahidə apardığımız məntəqələrdə heç bir qanunsuzluq olmadı. Mərkəzi Seçki Komissiyasının peşəkarlığı nəticəsində hər şey yüksək səviyyədə oldu. Mən istədiyim yoxlamaları apara bildim. Bu, demokratik şəraitin növbəti təzahürüdür". Bu qəbildən olan misalların sayı yetərincədir. Təhlillər göstərir ki, seçki komissiyalarında, namizədlərin qeydiyyatı və müşahidə prosesində, barmaqların mürəkkəblənməsi, toplaşmaq azadlığına hörmət olunması, onlar üçün mətbuatda çıxışlara şərait yaradılçması kimi məsələlərdə bütün tələblər göszlənilib. Daxili siyasət baxımından bu seçkilər vətəndaşların dövlətə olan etimadını gücləndirir, səs vermək, seçib-seçilmək hüququndan istifadə edərək təmsilçiliyini təmin edir. O da şübhəsizdir ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tam bərpa edəndən sonra ilk dəfə parlament seçkiləri keçirməsi müstəqillik tariximizin qürurverici bir məqamıdır. Bu seçkilər, həm də Azərbaycanın öz torpaqlarında sülh və sabitlik dövrünü başlatdığı, gələcəyə dair inamlı addımlar atdığı bir zamanda keçir. Belə bir tarixi məqamda keçirilən seçkilər xalqın həmrəyliyini gücləndirir və dövlətin beynəlxalq arenada nüfuzunu artırır. Hər halda beynəlxalq yanaşmalar da bunu göstərir. 

Nahid SALAYEV