Azərbaycan BRICS-in tarixində indiyədək heç bir üzvün bacarmadığını edə bilər...

Məlum olduğu kimi, bir neçə gün öncə Xarici İşlər Nazirliyi Azərbaycanın BRICS-ə daxil olmaq üçün rəsmi müraciət etdiyini açıqlayıb. Belə görünür ki, ölkəmizin bu quruma qoşulmasında BRICS-in aparıcı üzvləri olan Rusiya və Çin xüsusilə maraqlıdır. Hətta prosesin bu il ərzində öz yekun nəticəsinə çata biləcəyi də istisna olunmur. 

Rusiya Federasiyası xarici işlər nazirinin müavini Sergey Ryabkovun qeyd edilənlər fonunda açıqlaması xüsusi maraq doğurur. O qeyd edir ki, Moskva Bakının BRICS-ə qoşulmaqla bağlı müraciətini dəstəkləyir.

Azərbaycanın BRICS-ə qoşulmaqla bağlı müraciətini şərh edən diplomat qeyd edib ki, Moskva Azərbaycanın BRICS-ə qoşulmaq üçün müraciətinə tam dəstək verir: “Biz hesab edirik ki, bu çox güclü namizəddir və o, BRICS-ə qoşulmaqla, şübhəsiz ki, özü ilə BRICS-ə xas olan həm əlavə dinamika, həm də unikal təcrübə, o cümlədən bir çox gündəmlər üzrə konstruktiv iş təcrübəsi gətirəcək”. Rusiya xarici işlər nazirinin müavini, həmçinin, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Kazanda keçiriləcək BRICS sammitinə dəvət edildiyini də vurğulayıb: “Möhtərəm prezident İlham Əliyevin dəvət olunduğu Kazanda keçiriləcək sammit üçün biz keçən il Yohannesburqda keçirilən sammitdə verilən tapşırıqlara uyğun olaraq, tərəfdaş dövlətlərin siyahısını da hazırlayacağıq. Müxtəlif imkanlar, fərqli alqoritmlər var. Lakin bir daha biz Azərbaycanın BRICS-ə qoşulmaq üçün müraciətini dəstəkləyirik”. Ryabkovun sözlərinə görə, BRICS-in mahiyyəti təzyiq və şantajın inkar edilməsi və beynəlxalq hüququn prinsip və normalarına hörmət edilməsidir: “Bütün bunlar Azərbaycan prezidentinin rəhbərliyi ilə bu ölkənin həyata keçirdiyi siyasətlə tam üstə-üstə düşür. Azərbaycanla çox gözəl münasibətlərimiz var. Düşünürəm ki, BRICS-ə doğru hərəkət və BRICS-lə yaxınlaşma davam edəcək. Lakin eyni zamanda qeyd etmək istəyirəm ki, BRICS-də bütün qərarlar konsensus əsasında qəbul edilir. Sədrlikdən çox şey asılıdır, amma hər şey deyil”. Bu fonda Federasiya Şurasının beynəlxalq məsələlər komitəsi sədrinin birinci müavini Vladimir Cabbarov da olduqca maraqlı açıqlama verib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın BRİCS-ə qoşulmaq üçün rəsmi müraciətinə assosiasiyanın 2024-cü ilin oktyabrında Kazanda keçiriləcək sammitində baxıla bilər: “BRİCS-in bu ilin oktyabrında Kazanda keçiriləcək sammitində Azərbaycanın müraciətinə baxıla və birliyə üzvlüyü ilə bağlı qərar qəbul oluna bilər”. V.Cabbarovun sözlərinə görə, hazırda Azərbaycan, demək olar ki, BRİCS-in üzvü olan bütün ölkələrlə məhsuldar əməkdaşlıq qurub, Qərb ölkələrini, xüsusilə ABŞ və Fransanı qıcıqlandıran müstəqil xarici siyasət nümayiş etdirir.
 Senator gec-tez digər MDB ölkələrinin də BRİCS-ə qoşulacağına əminliyini ifadə edib.

Qeyd edək ki, BRİCS dünya iqtisadiyyatında yüksələn güclərin birliyini təmsil edir və qlobal güc balansında mühüm rol oynayır. Qurumun qlobal miqyasda tutduğu yer yalnız iqtisadi göstəricilərinə deyil, həm də siyasi və strateji əhəmiyyətinə görə böyükdür. Bunu Türkiyədən olan ekspert Ali Oğuz Diriöz də xüsusi olaraq vurğulayır. Ekspert qeyd edib ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Bakıya səfəri və daha sonra Azərbaycanın BRICS-ə qoşulmaq üçün müraciət etməsi dünyada bu platformaya marağı artırıb. Diriözün sözlərinə görə, BRICS-in təsirinin artma səbəblərindən biri dünyanın ən fəal inkişaf edən iqtisadiyyatlarından bəzilərinin - Çin və Hindistanın orada iştirakıdır. Bundan əlavə, BRICS platforması iri neft və qaz istehsalçılarını bir araya gətirməyə imkan verir. Türkiyəli ekspert vurğulayıb ki, bu gün BRICS dünyada Qlobal Cənubun səsi kimi qəbul edilir. Diriöz hesab edir, eyni zamanda aydındır ki, BRICS-ə qoşulmaq istəyən ölkələri siyasi deyil, iqtisadi səbəblər daha çox cəlb edir: “Məsələn, Malayziya və Tailand üçün Çin böyük və bir çox cəhətdən aparıcı ticarət tərəfdaşıdır, Azərbaycana gəldikdə, azərbaycanlılardan ibarət böyük diasporun olduğu Rusiya Bakı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Eyni zamanda, Rusiya Federasiyası Azərbaycan istehsalçıları üçün qabaqcıl bazarlardan biridir”. Ekspert Türkiyə ilə Azərbaycan arasında paralellər apararaq qeyd edib ki, Bakıdan fərqli olaraq, Ankara üçün Rusiya Federasiyası və Çinlə yanaşı, İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatına daxil olan ölkələr, o cümlədən ABŞ, Almaniya, Cənubi Koreya və Yaponiya da mühümdür. O, həmçinin vurğulayıb ki, Türkiyənin Qərblə əməkdaşlıqdan hər hansı şəkildə imtina etməsindən söhbət gedə bilməz: “BRICS ilə sıx əməkdaşlıq Türkiyəyə bu ölkələrin bank sisteminin imkanlarına, xüsusən də Yeni İnkişaf Bankı mexanizminə daha geniş çıxış əldə etmək şansı verəcək və həm də BRICS-də inkişaf etdirilən - SWIFT-in analoqu olan ödəniş sisteminin bir hissəsi olmağa şərait yaradacaq”. Xatırladaq ki, BRICS ölkələri 2014-cü ildə Yeni İnkişaf Bankını təsis edərək, qlobal maliyyə sisteminə alternativ yaratmaq yolunda mühüm addım atıb. Yeni İnkişaf Bankı üzv ölkələrdə infrastruktur layihələrini və dayanıqlı inkişafı dəstəkləyir və bu da BRICS-in qlobal maliyyə bazarlarında güclənməsinə xidmət edir. Hazırda BRICS ölkələri dünya iqtisadiyyatının mühüm aktorlarıdır. Onların arasında qarşılıqlı ticarət və iqtisadi əlaqələr qlobal ticarət dövriyyəsinə əhəmiyyətli təsir göstərir. BRICS ölkələrinin iqtisadiyyatı inkişaf etməkdə olan bazarların potensialını nümayiş etdirir və bu, qlobal iqtisadi dinamikanın dəyişməsində vacib amil kimi çıxış edir. Bundan başqa, BRICS beynəlxalq məsələlərdə birgə mövqelərini ifadə etmək və qlobal problemlərə həll yolları təklif etmək üçün vacib platformadır. Bu da quruma marağı artırır.

Ramil QULİYEV