NATO da Ukraynanı silahlandırmağı səngidir...

NATO və Ukrayna enerji təhlükəsizliyi məsələlərini və Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hazırlığını özündə əks etdirən 2024-cü il üçün əməkdaşlıq proqramı imzalayıb. Alyansın baş katibi Yens Stoltenberq  bu xüsusda qeyd edib: 

“Biz 2024-cü il üçün geniş əməkdaşlıq proqramı imzaladıq, bu proqrama enerji təhlükəsizliyi, Ukrayna və NATO qüvvələrinin uyğunluğunun artırılması üzrə qarşılıqlı fəaliyyət daxildir”. Stoltenberq həmçinin bildirib ki, tərəflər Ukraynanın NATO-ya yaxınlaşması üçün görməli olduğu tədbirləri müzakirə edib. Bunlara müdafiə təchizatı sistemində islahatlar və kəşfiyyat xidmətlərində islahatlar daxildir.

Bundan əvvəl isə “Euractiv” portalı yazıb ki, Ukrayna ilə bağlı fikir ayrılıqları hazırda Şimali Atlantika Alyansına üzv ölkələr arasında iyul sammitində olduğu kimi mövcuddur. Eyni zamanda, ABŞ və Almaniya hesab edirlər ki, Kiyevin alyansa üzvlüyü ilə bağlı müzakirələr o, illik milli proqramın tövsiyələrini yerinə yetirdikdə başlaya bilər. Bu isə o deməkdir ki, yaxın tezlikdə Ukrayna NATO-ya üzv qəbul edilməyəcək. Bu fonda NATO gələn il üçün Ukrayna ilə əməkdaşlıq proqramına öldürücü silahların Kiyevə verilməsini daxil etməyib. Bu barədə alyans xarici işlər nazirlərinin NATO-Ukrayna formatında görüşün yekunlarına dair bəyanatında deyilir. Bu qərar eskalasiya risqi yaratmamaq üçün verilib. Beləliklə, gələn il üçün NATO Ukraynaya hərbi yardımları azaltmağı düşünür. Bu isə Ukraynaın döyüş meydanında yalnız buraxılması deməkdir. Rusiya məhz gələn il ərzində Ukraynada daha çox ərazi tutmağa hazırlaşır. Elə indinin özündə də Ukraynaya zərbələr artır. NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq bildirib ki, Rusiya qış ərəfəsində əhəmiyyətli dərəcədə raket ehtiyatı toplayıb. O, həmçinin hesab edir ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə F-16 qırıcılarının tədarükü cəbhədəki vəziyyəti əsaslı şəkildə dəyişməyəcək. Bu da o deməkdir ki, Ukrayna çoxdan ümid etdiyi F-16 qırıcılarını da almayacaq. ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin keçmiş zabiti Larri Conson bildirib ki, Qərb artıq Ukraynaya hərbi dəstəyi ciddi şəkildə azaltmağı düşünür: “Rusiya ordusu Şimal-Qərb Hərbi Dairəsi zonasında, digər Ukrayna təyyarələri kimi, ABŞ-ın F-16 qırıcılarını da məhv edəcək. ABŞ-ın təmin edə biləcəyi sehrli silah yoxdur. F-16-lar gələndə Rusiya onları Ukraynaya məxsus Su-27 və ya hər hansı digər təyyarə kimi vuracaq”. O, həmçinin əlavə edib ki, oxşar aqibət təkcə aviasiyanı deyil, istənilən digər texnikanı da gözləyir: "İstənilən yeni tanklar Böyük Britaniyanın Çallenger-2 və ya alman Leopard-2 tankları kimi yanacaq".

Çexiya prezidenti Petr Pavel də etiraf edir ki, yüksək intensiv əməliyyatı davam etdirmək üçün Kiyevə kifayət qədər hərbi texnika verilmir. Pavelin fikrincə, Fransa-Britaniya “Storm Shadow” raketlərini alandan sonra Ukrayna ordusu Almaniyanın “Taurus”unu qəbul etməyi planlaşdırırdı, lakin Berlində hələ yekun qərar verilməyib: “Bu, tədarükdə disbalans yaradır və Ukrayna tərəfindəki qeyri-müəyyənlik hərbi planlaşdırma üçün yaxşı əsas deyil. Mən bu il Ukraynanın böyük əks-hücum üçün yalnız bir şansı olacağını nəzərdə tuturdum. Əks-hücumlar baha başa gəlir, əmək tutumlu və vaxt aparandır. Bir il ərzində iki və ya üç böyük hücumu həyata keçirmək mümkün deyil”. Pavelin sözlərinə görə, Ukrayna əhalisi üçün indi onu dəstəkləyən dövlətlərin tərəddüdü ucbatından çətin olacaq: “Təbii ki, bu, əks-hücum əməliyyatlarının davam etdirilməsi üçün o qədər də əlverişli olmayan vəziyyət yaradır”. Bu vəziyyətdə Rusiya Ukraynanın geniş bir ərazi zolağında işğal xətti formalaşdırıb və istehkamları, müdafiə xətlərini mğhkəmləndirir. Ukraynanın bu bərkiməyə qarşı müqaviməti zəifləyir, çünki ölkənin canlı qüvvəsindən tutmuş, silah arsenalına qədər ordu üçün həyati əhəmiyyətli olan alətləri məhdudlaşır. Ukraynanın Rusiya qüvvələrinin irimiqyaslı mexanikləşdirilmiş manevr müharibəsi aparmasının qarşısını almaq qabiliyyəti, ən başlıcası, Qərbin genişmiqyaslı davamlı yardım göstərməsindən tamamilə asılı olaraq qalır.  Qərb isə artıq taktikasını dəyişir. Bu halda Rusiya qoşunlarının perspektivli genişmiqyaslı mexanikləşdirilmiş hücumları yeniləmək üçün imkanları yaranır. Burada xatırladaq ki, məhz Qərb Ukraynanı silahlandıraraq Rusiyaya qarşı müharibəyə sürükləyib, ölkənin bir çox şəhərləri dağıdılıb, on minlərlə insan həlak olub, ölkəni əhalinin yarısı tərk edib. İndi də bütün bunlara görə Qərb məsuliyyətdən qaçır. Artıq o da sirr deyil ki, Qərb Rusiyanı zəiflətmək üçün Ukraynadan istifadə etdi. Bu fonda da Qərb özünün geosiyasi maraqları naminə Ukrayna dövlətini və xalqını qurban verdi. Bu durumda ABŞ-ın “Foreign Affairs” nəşri yazır ki, Kiyevi və tərəfdarlarını dalana aparan, Qərbin Ukraynaya dəstəyinin azalmasına gətirib çıxara biləcək kursu davam etdirməkdənsə, məqsəd və vasitələri tarazlaşdıracaq yeni strategiya qəbul etmək daha üstündür. Məqalədə Vaşinqtonun Ukrayna və Qərbdən olan müttəfiqlərlə Kiyevi hücumdan müdafiə strategiyasına keçmək, atəşkəs təklif etməyə inandırmaq məqsədi ilə məsləhətləşmələrin başlanması vurğulanıb. Məqaləyə əsasən, ABŞ-ın beynəlxalq ictimai rəyi Ukraynanın maraqlarının satılmasına hazırladığını ehtimal etmək olar. Nəşr ABŞ və Avropada Ukraynaya hərbi, iqtisadi dəstək sahəsində siyasi iradənin azalmağa başladığını vurğulayaraq bildirib: “Bu hallar Ukraynanın və onun tərəfdaşlarının həyata keçirdiyi hazırkı strategiyanın hərtərəfli yenidən qiymətləndirilməsinin zəruriliyini diqtə edir”. Beləliklə, Qərb Ukraynaya da xəyanətini daha açıq ortaya qoyur.

Tahir TAĞIYEV