Şoyqu səmimidirsə, Bakı-İrəvan sülh prosesi fəallaşacaq...
Yadigar Məmmədli: “Rusiya öz şərtləri daxilində iki ölkə arasında sülh sazişində maraqlıdır”
Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi Sergey Şoyqu bildirib ki, Bakıya işgüzar səfəri zamanı Qərbin Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyin yaradılması prosesinə müdaxilə cəhdlərini müzakirə edib.
Şoyqu Azərbaycan Təhlükəsizlik Şurasının sədri Ramil Usubov və prezident İlham Əliyevlə danışıqlar aparıb.
“Məsələlərin ən geniş spektri müzakirə olunub. İlk növbədə, bu, Cənubi Qafqazda təhlükəsizlikdir. Ermənistanla sülh sazişidir, onun 10-cu redaksiyası İrəvana verilib. Və təbii ki, Qərbin bu prosesə çox fəal müdaxilə etmək cəhdləridir. Əlbəttə ki, əsas İlham Əliyevin “3+3” formatında danışıqlar ideyasıdır. Biz bunu dəstəkləyirik və bu mövzunu da müzakirə etdik”.
Şoyqu onu da qeyd edib ki, bu formatdan təkcə Ermənistan-Azərbaycan nizamlanması üçün deyil, həm də bütövlükdə Cənubi Qafqazda vəziyyəti sabitləşdirmək üçün istifadə edilməlidir.
Şoyqunun səsləndirdiyi fikirlərdən çıxan ümumi nəticə budur ki, Qafqzda sülh, təhlükəsizlik üçün Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasını vacib şərt hesab edirlər.
Maraqlıdır, Rusiya Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişinin imzalanmasında nə dərəcədə maraqlıdır?
“İndiki mürəkkəb və gərgin geosiyasi vəziyyətdə Şoyqunun Bakıya gəlməsi sıradan bir səfər deyil”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən media eksperti Yadigar Məmmədli hesab edir ki, buna birmənalı cavab vermək çətindir: “Əvvəla, Rusiya uzun illər Qarabağ amilindən bir təzyiq rıçaqı kimi istifadə edib. Ərazilərimiz işğal altında olanda Ermənistana təzyiq göstərmədilər. Əksinə, Boris Yelsinin prezidentliyi dövründə Rusiya Ermənistana 1 milyard dollar dəyərində silah yardımı etdi. Ancaq biz gördük ki, zamanla vəziyyət dəyişdi və Rusiya Azərbaycanın öz ərazi bütövlüyünü təmin etməsinə mane olmadı. İndiki mürəkkəb və gərgin geosiyasi vəziyyətdə Şoyqunun Bakıya gəlməsi sıradan bir səfər deyil. İsraillə İran arasında artan gərginlik regiona təsirsiz ötüşmür. Rusiya maraqlı deyil ki, Cənubi Qafqazda gərginli artsın. Çünki istənilən gərginlik Şimali Qafqaza da təsirsiz ötüşməyəcək. Bir neçə ay əvvəl Dağıstanda baş verən terror aktları bölgədə vəziyyətin nə dərəcədə həssas olduğunu ortaya qoydu. Moskva görür ki, Qərb Ermənistana daxil olmaq üçün necə can atır. Bu ölkəni Rusiyanın təsirindən çıxarmaq üçün hansı oyunlara əl atır. Ukraynada müharibənin getdiyi bir şəraitdə Rusiya istəmir ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında növbəti genişmiqyaslı toqquşmalar baş versin. Ona görə də Rusiya sülhdə maraqlı görünür. Ancaq Rusiya öz şərtləri daxilində iki ölkə arasında sülh sazişində maraqlıdır. Yəni bu razılaşma Rusiyanın müəyyən maraqlarını ifadə etsin. Məsələn, 10 noyabr 2020-ci il razılaşmasına uyğun olaraq Zəngəzur dəhlizinə Rusiya FTX-si nəzarət etsin. Moskva Qərbin egidası və narrativləri əsasında Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsində maraqlı deyil. Hesab edir ki, Region dövləti olduğu üçün başqa oyunçuları bölgəyə buraxmaq olmaz”.
Vidadi ORDAHALLI
