KÖHNƏ VERSİYA            

Türk Zirvəsinə doğru 10 il- Əliyev- Ərdoğan tandeminin təsirlıri.....

Image

Türk dövlətləri ilə münasibətlərin möhkəmləndirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin əsas prioritetlərindən biridir

 

Bu gün Qazaxıstanın paytaxtı Astanada Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) “Türk Əsri” çağırışı altında 10-cu yubiley Zirvə görüşü keçiriləcək. Yubiley Zirvə görüşü Türk dünyasında əlaqələrin daha da genişləndirilməsi və möhkəmləndirilməsi niyyətinin növbəti nümunəsidir. Ümumiyyətlə, son illərdə Türk dövlətləri arasında əlaqələr bütün sahələrdə intensiv xarakter alıb və dövrün tələblərinə, baş verən proseslərə uyğun olaraq sürətlə inkişaf etdirilir. Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrlə əlaqələrin bütün sahələrdə möhkəmləndirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin əsas prioritetlərindən biridir.

Azərbaycanın Türk dünyası ölkələri ilə münasibətlərinə bir daha nəzər salaq.

Azərbaycan həmişə Türk dünyasının sıx birləşməsinə öz töhfəsini verib və bundan sonra da türk dövlətlərinin birliyi amallarına sadiq qalacaq. Azərbaycanın bu istiqamətdə töhfələrindən biri də Türk Şurasının yaradılması ilə bağlı sazişin məhz ölkəmizdə imzalanmasıdır. Belə ki, 2009-cu ildə Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində keçirilən toplantıda imzalanan Sazişə əsasən Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurası (Türk Şurası) yaradılıb. O vaxt Sazişi dörd ölkənin rəhbərləri - Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Türkiyə prezidentləri imzalayıblar. Lakin illər ötdükcə, xüsusilə son dövrlər Azərbaycanın və Türkiyənin liderliyi Şuraya üzv ölkələr arasında əməkdaşlıq və əlaqələr genişlənib, 2021-ci ilin noyabrında Şura Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) çevrilib və onun üzvlərinin sayı artıb. Hazırda təşkilatın 5 əsas - Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və 2 müşahidəçi üzvü - Macarıstan və Türkmənistan var. Bu gün Türk dünyası 200 milyondan çox insanın yaşadığı geniş bir coğrafiyanı əhatə edir. TDT-yə üzv ölkələrin coğrafi mövqeyinə diqqət yetirsək görərik ki, onlar Şərqdən Qərbə tam bir nəqliyyat marşrutu – Orta Dəhliz təşkil edir. Heç şübhəsiz, Azərbaycan bu marşrutda aparıcı rola malikdir. Çünki Şərqlə Qərbin qovuşuğunda yerləşən ölkəmiz mühüm tranzit mövqeyə sahibdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev türk dövlətlərinin birliyinin, həmin ölkələrin qarşılıqlı fəaliyyətinin vacibliyini bu fikirlərlə bir daha təsdiqləyib: “Türk dünyası böyük bir ailədir. Bir-birimizin milli maraqlarını nəzərə alaraq bundan sonra da qarşılıqlı dəstək və həmrəylik göstərməliyik. Siyasi, iqtisadi, ticari, mədəni, nəqliyyat, energetika, rəqəmsal transformasiya, kənd təsərrüfatı, turizm sahələri ilə yanaşı, təhlükəsizlik, müdafiə, müdafiə sənayesi kimi sahələrdə də əməkdaşlığımızı fəallaşdırmalıyıq”. Dövlətimizin başçısının söylədiyi bu fikirlər bu gün TDT-yə üzv ölkələrin iqtisadi münasibətlərində öz əksini tapır.


 Türk dövlətləri arasında iqtisadi münasibətlər genişlənir


 Ümumilikdə 4,8 milyon kvadratkilometr əraziyə, 1,4 trilyon ABŞ dolları dəyərində ümumi daxili məhsula və 855 milyard ABŞ dollarından çox ticarət dövriyyəsinə malik türk dövlətləri böyük iqtisadi potensiala, enerji resurslarına, nəqliyyat yollarına və müasir hərbi imkanlara malikdir. Türk dövlətləri dünyanın ümumi ticarət dövriyyəsinin 2,4 faizini və qlobal ümumi daxili məhsulun 1,6 faizini təşkil edir.

Dünyada cərəyan edən son hadisələr fonunda Azərbaycanın da üzərində yerləşdiyi Orta Dəhlizin əhəmiyyəti artmaqdadır. Azərbaycan Prezidentinin uzaqgörən siyasəti nəticəsində ölkəmizdə müasir nəqliyyat-logistika infrastrukturu yaradılıb. Bu gün Orta Dəhlizlə yükdaşımaların həcmi nəzərəçarpacaq dərəcədə artmaqdadır. Təsadüfi deyil ki, 2023-cü ilin yanvar-avqust aylarında Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu üzrə yükdaşımaların dinamikası ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 85,3 faiz artaraq 1,7 milyon tondan çox olub.

Təbii ki, bu artım Azərbaycanın da həmin ölkələrlə iqtisadi əlaqələrinə öz təsirini göstərib. Belə ki, 2022-ci ildə Azərbaycanla türk dövlətləri arasında ticarət dövriyyəsi əvvəlki illə müqayisədə 70 faiz artaraq 7 milyard 170 milyon dollar təşkil edib. 2023-cü ilin yanvar-iyul aylarında isə Azərbaycanın türk dövlətləri ilə ticarət dövriyyəsi 5 milyard 666 milyon dollar təşkil edib. Bu göstərici ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 41,9 faiz çoxdur. Həmin dövrdə Azərbaycanın Türkiyə ilə ticarət dövriyyəsi illik müqayisədə 40,5 faiz, Qazaxıstanla 32 faiz, Türkmənistanla 3,6 dəfə, Qırğızıstanla isə 4,8 dəfə artıb. Qeyd edək ki, Azərbaycanın türk dövlətləri ilə ticarət dövriyyəsinin yaxın illərdə 15 milyard dollaradək artırılması hədəflənir.


 Türk Dövlətləri Təşkilatının dünya üçün artan əhəmiyyəti

Hazırda Türk Dövlətləri Təşkilatı dünya ölkələri tərəfindən mötəbər qurum kimi tanınır və üzv dövlətlərin sıx əməkdaşlığı, birgə səyləri ilə təşkilatın nüfuzu gündən-günə artmaqdadır. Azərbaycan üzv dövlətlərlə həm təşkilat daxilində, həm də ikitərəfli çərçivədə sıx münasibətlərə malikdir. TDT-yə üzv ölkələr arasında yaxın dostluq və qardaşlıq əlaqələrinin olması, onların bir-birini qarşılıqlı şəkildə dəstəkləməsi təşkilatın inkişaf perspektivlərini şərtləndirən əsas amillərdən biridir. Belə ki, hələ 2020-ci ildə Vətən müharibəsi zamanı bəziləri hətta Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının üzvü olmasına baxmayaraq, türk dövlətləri Azərbaycanın haqlı mübarizəsinə öz dəstəklərini verdilər. Özbəkistan, Qırğızıstan və Qazaxıstan bu yaxınlarda Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində qondarma qurum tərəfindən keçirilmiş “prezident seçkiləri”ni tanımadıqlarını bəyan ediblər. Üzv dövlətlər Azərbaycanın Qarabağda və Şərqi Zəngəzurda apardığı bərpa-yenidənqurma işlərinə də öz töhfələrini verirlər. Bu baxımdan Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyev tərəfindən özbək xalqı adından hədiyyə olaraq Füzulidə inşa edilən və bu yaxınlarda açılışı baş tutan Mirzə Uluqbəy adına 1 nömrəli tam orta məktəb, Qazaxıstan tərəfindən tikiləcək Füzulidə Kurmanqazı adına Yaradıcılığın İnkişafı Mərkəzi, Cəbrayılda yaradılan Azərbaycan-Türkiyə Beynəlxalq Meşə Təlim Mərkəzini, Zəngilanda birinci mərhələsi açılan “Dost Aqropark” ağıllı kənd təsərrüfatı kompleksini və s. qeyd etmək olar. Eyni zamanda, bu ilin fevralında qardaş Türkiyədə baş verən zəlzələnin fəsadlarının aradan qaldırılmasına TDT-yə üzv dövlətlərin dəstəyi xüsusi vurğulanmalıdır.

Beləliklə, tam əminliklə söyləmək olar ki, ortaq soy-kök, ortaq tarix və mədəniyyət, milli dəyərlər, eyni zamanda, üzv ölkələr arasında qarşılıqlı dəstək, mövcud potensial və həyata keçiriləcək layihələr Türk Dövlətləri Təşkilatının rolunu daha da artırır və onu dünyanın aparıcı beynəlxalq qurumlarından birinə çevirir.

Prezident İlham Əliyev hələ bir neçə il əvvəl təşkilatın gözəl gələcəyinin olacağını böyük uzaqgörənliklə bildirərək demişdi: “Bu təşkilatın çox gözəl gələcəyi var. Çünki bu təşkilatın təməlində təbii müttəfiqlər yerləşir və həm tarix, həm mədəniyyət, həm bizim ənənələrimiz, bizim adət-ənənələrimiz, bax, bu, birliyi diktə edir”.

Dövlətimizin başçısı təşəbbüsü ilə Azərbaycanın təşkilat çərçivəsində əməkdaşlıq sahələrinin daha da genişləndirilməsi istiqamətində irəli sürdüyü təkliflər TDT-nin inkişaf strategiyasının gücləndirilməsində mühüm rol oynayıb.

Yubiley – 10-cu Zirvə görüşü: müzakirə olunacaq mövzular, gözləntilər

Bu gün Astanada Türk Dövlətləri Təşkilatının 10-cu Zirvə görüşündə ötənilki sammitdən keçən dövr ərzində görülmüş işlər və əldə olunmuş nailiyyətləri qiymətləndirəcək, təşkilatın inkişafı və fəaliyyətinin daha da genişləndirilməsi istiqamətində fikir mübadiləsi aparacaqlar.

Zirvə görüşündə TDT-də müşahidəçi üzv statusuna malik ölkələrin də dövlət və hökumət başçıları iştirak edəcəklər.

TDT-nin 10-cu yubiley sammitində dövlət başçıları müxtəlif sahələr üzrə əsas məsələlərə dair qərarlar qəbul edəcək, sazişləri yekunlaşdıracaq, üzv və müşahidəçi dövlətlər arasında çoxtərəfli əməkdaşlığın əsas aspektlərini nəzərdən keçirəcəklər.

Zirvə görüşünün sonunda TDT-yə sədrlik Özbəkistandan Qazaxıstana keçəcək.

Əminliklə deyə bilərik ki, Türk Dövlətləri Təşkilatının 10-cu Zirvə görüşü üzv dövlətlər arasında sıx əməkdaşlıq əlaqələrini və inteqrasiyanı daha da gücləndirməyi hədəfləməklə, bu ölkələrə aid ən vacib məsələlərin müzakirəsi üçün mühüm platforma rolunu oynayacaq.

 








VİDEO

“Bastion”dan “Sezar”adək - Fransa Ermənistanı silah himayəsinə götürdü... - VİDEO

Azərbaycan-ABŞ münasibətləri barədə səfir Libbidən gözlədiyimiz ilk konkret bəyanat... - VİDEO

Ukraynanın arxasında gizli plan - Zelenskisiz və Putinsiz sülhə doğru... - VİDEO

Prezidentliyə onun alternativi var ki?! - Boş münəccimlikdən uzaq olun...

O’Braynın Bakıdan sonrakı tviti - ABŞ post-Qarabağ reallıqlarını tam qəbul etdi...

34 ildə Azərbaycanda ilk hadisə - seçkilər ölkənin bütün ərazisini əhatə edəcək…

SON XƏBƏRLƏR

08.12.2023 | 18:32
Qarabağ erməniləri bu şanslarını qaçırdılar - o günləri yenidən təhlil olundu...

08.12.2023 | 18:20
"Azərbaycan demokratik inkişaf tarixinə daha bir uğur səhifəsini yazacaq" Vüqar Rəhimzadə

08.12.2023 | 18:06
Qondarma “Arsax” “mədəni irs mərkəzi” Azərbaycana böhtan atdı...

08.12.2023 | 17:51
İrəvan sazişdə əvvəl təkid etdiyi bəzi maddələrdən imtina etdi...

08.12.2023 | 17:37
Ermənistan beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi hüququndan imtina etdi...

08.12.2023 | 17:33
Əli Əsədov Qarabağ Universiteti ilə bağlı Sərəncam imzaladı

08.12.2023 | 17:24
Baş bankir tanınmış iqtisadçıları niyə dəvət etmişdi... - MÜSAHİBƏ

08.12.2023 | 17:10
Saakaşvili Paşinyana məsləhət verdi və Putini təhqir etdi...

08.12.2023 | 16:57
7 fevral növbədənkənar seçki qərarının SƏBƏBLƏRİ...

08.12.2023 | 16:51
Növbədənkənar Prezident seçkiləri ilə əlaqədar işçi qrupu yaradıldı

08.12.2023 | 16:44
İxracatımızda qeyri-neft sektorunun payı çox az olaraq qalır

08.12.2023 | 16:36
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə də seçki məntəqələri quraşdırılacaq...

08.12.2023 | 16:32
Növbədənkənar Prezident seçkiləri ilə bağlı Təqvim planı təsdiq edildi

08.12.2023 | 16:23
NATO-dan Azərbaycan-Ermənistan razılaşmasına reaksiya - dəstəkləyirik...

08.12.2023 | 16:15
MSK növbədənkənar Prezident seçkilərinin vaxtını təyin etdi

08.12.2023 | 16:11
DİN-dən qanunsuz silah-sursatla bağlı vətəndaşlara MÜRACİƏT - VİDEO

08.12.2023 | 16:07
Qaradağda zəlzələdən sonra ortaya bu divarlar çıxdı - Dövlət Xidmətindən açıqlama...

08.12.2023 | 15:52
Putin qərarını verdi - prezident seçkilərində iştirak edəcək...

08.12.2023 | 15:37
Ərdoğan Fransanın Ermənistanı silahlandırmasını təxribat adlandırdı - göndərilən silahlar Azərbaycanın əlinə keçdi...

08.12.2023 | 15:25
Moskva Bakı və İrəvanın sülh sazişinə dair birgə bəyanatına münasibət bildirdi...

08.12.2023 | 15:07
“Kapital Bank” “Naxçıvan Bank”ı alır?..

08.12.2023 | 14:50
“Bakcell” dünyanın ən sürətlilərinin sürət tərəfdaşı oldu! - FOTO

08.12.2023 | 14:30
“Naxçıvansığorta”nın lisenziyası ləğv edildi - MB məlumat yaydı

08.12.2023 | 14:14
Mingəçevirdə üzərində tapança gəzdirən şəxs saxlandı - FOTO

08.12.2023 | 14:06
Prezident Əliyev Azərbaycanla Ermənistanın birgə bəyanatının əhəmiyyətindən danışdı

08.12.2023 | 14:03
Azərbaycanda Qiymətləndiricilər Palatası yaradılılır...

08.12.2023 | 13:59
"Borrell İrəvanın oyuncağı imiş - Aİ-nin ali nümayəndəsi istefaya getməlidir" - ABŞ ekspertləri

08.12.2023 | 13:48
Antalyada 13-cü beynəlxalq kurort turizm konqresi başladı

08.12.2023 | 13:31
Gədəbəydə avtomobil yolunun əsaslı təmirinə 2 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM

08.12.2023 | 13:29
Ersin Tatar Qırğızıstan səfərindən məmnun qalıb

08.12.2023 | 13:24
Pirallahı qəsəbəsində avtomobil yolları əsaslı təmir ediləcək - SƏRƏNCAM

08.12.2023 | 13:15
Azərbaycandakı erməni hərbçilərin nə vaxt qaytarılacağı açıqlandı

08.12.2023 | 12:57
Bu gün MSK-nın iclası keçiriləcək

08.12.2023 | 12:30
İsraildən AÇIQLAMA: yerüstü əməliyyatlarda 91 hərbçi həlak olub

08.12.2023 | 12:10
Bakı Metropolitenindən AÇIQLAMA: "Xanım maşinistlərə heç bir güzəşt yoxdur"

08.12.2023 | 12:00
Bu gün "Qarabağ" səfərdə "Sumqayıt"ı sınağa çəkəcək

08.12.2023 | 11:47
Prezident İlham Əliyev Avropa Şurasının Baş katibini qəbul etdi - FOTO

08.12.2023 | 11:40
Bakıda səhhətində problem yaranan FIA prezidenti tibbi yardıma görə Azərbaycana təşəkkür etdi

08.12.2023 | 11:34
"Birgə açıqlama sülhə doğru atılan cəsarətli addımdır" - İtaliya səfirliyindən paylaşım

08.12.2023 | 11:24
Azərbaycan-Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin qərargah danışıqları keçirildi

08.12.2023 | 11:17
"NATO ilə toqquşma ehtimalı yüksəkdir" - Medvedev yenə hədələdi..

08.12.2023 | 11:13
"Növbədənkənar Prezident seçkiləri müstəqil Azərbaycan tarixində ilk dəfə olaraq bütün ərazidə keçiriləcək"

08.12.2023 | 11:10
Naxçıvan teatrı Beynəlxalq İzmir Festivalında iştirak edib

08.12.2023 | 11:00
Messi yenə gündəmdədir: 83 illik rekordu yenilədi!

08.12.2023 | 10:30
DİN-dən açıqlama: Narkoşəbəkənin üzvləri Yardımlıda yaxalandılar

08.12.2023 | 10:20
"Sülh müqaviləsinə gedən yolda sonuncu maneə aradan qaldırılıb"- Metyu Brayzadan paylaşım

08.12.2023 | 10:09
Samuxda "Mersedes"in sürücüsü saxlanıldı -narkotikaya görə...

08.12.2023 | 10:06
"Sülh sazişinin ən qısa zamanda imzalanmasını arzu edirik” - Türkiyə XİN bəyanat yaydı

08.12.2023 | 10:00
"Barselona"dan qərar: heç bur futbolçu satılmayacaq

08.12.2023 | 09:50
Danimarkadan QƏRAR: bu ölkədə Quranın yandırılması qadağan edildi

08.12.2023 | 09:45
Dövlət Departamenti Ceyms O’Braynın Azərbaycan Prezidenti ilə görüşünü müsbət və konstruktiv adlandırdı

08.12.2023 | 09:27
Ekspertiza tarifləri 29 faiz azaldı - dərmanlar ucuzlaşacaqmı...

08.12.2023 | 08:44
Mərkəzi istilik sistemləri bir aydır işə salınıb - Bakıxanovda isə... başlı başını saxlasın...

08.12.2023 | 00:14
Mirzoyan Ceyhun Bayramovla ABŞ-da görüşə hazır olduğunu bildirdi

07.12.2023 | 23:03
Hüseyn Axundov və Aqşin Bəbirov erməni əsirliyindən xilas edilir - Razılaşma əldə olundu...

07.12.2023 | 22:59
Şarl Mişel Azərbaycanla Ermənistanın birgə yaydığı bəyanatı alqışlayıb

07.12.2023 | 22:50
Azərbaycanın azad edəcəyi 32 erməninin ADLARI AÇIQLANDI...

07.12.2023 | 22:14
Azad ediləcək erməni hərbçilər arasında Azərbaycan xalqına qarşı cinayətlər törətmiş qondarma rejim başçıları yoxdur

07.12.2023 | 21:21
Tarix şok xəbərdən partlayacaq, Əliyevlə Paşinyanın aparatı birgə bəyanat yaydı - vasitəçilərsiz razılaşma...

07.12.2023 | 21:15
Prezidentliyə onun alternativi var ki?! - Boş münəccimlikdən uzaq olun...

07.12.2023 | 21:12
O’Braynın Bakıdan sonrakı tviti - ABŞ post-Qarabağ reallıqlarını tam qəbul etdi...

07.12.2023 | 20:57
34 ildə Azərbaycanda ilk hadisə - seçkilər ölkənin bütün ərazisini əhatə edəcək…

07.12.2023 | 20:44
Yol azmış əsgərimizə "ömürlük" verildi - rəsmi İrəvan gərginliyi artırır...

07.12.2023 | 20:30
Əliyevin bu eyhamı sonadək araşdırılmalıdır - Minalar...

07.12.2023 | 20:18
Ermənistan Qərbdəki havadarlarının dəstəyi ilə sülh müqaviləsini imzalamaqdan çəkinir...

07.12.2023 | 20:10
Fransa və Hindistan yararsız silahları Ermənistana sırıyır...

07.12.2023 | 19:56
Azərbaycan 3 güclü dövlətin yanlışlığını belə sübut etdi...

07.12.2023 | 19:42
Azərbaycanın Avropa Birliyi strategiyasında qaranlıq heç nə qalmadı…

07.12.2023 | 19:29
Avroparlamentin anti-Azərbaycançılığı Qərbin özünə daha çox ziyan vurur...

07.12.2023 | 19:15
Ermənistanda indi də ABŞ və Fransanı xəyanətdə ittiham edirlər...

07.12.2023 | 19:02
Bütöv və suveren Azərbaycanın müəllifi Odur, 7 fevralın Qalibi də O olmalıdır... - Aydın QULİYEV yazır...

07.12.2023 | 18:53
"Regiona sülhü gətirən Azərbaycandır" - "sülh təşəbbüsü oğrularına" cavab...

07.12.2023 | 18:40
Azərbaycan Avropanın enerji ilə bağlı oyun qaydalarında böyük dəyişikliklər edir...

07.12.2023 | 18:26
Tərəfdaş saydığımız ölkələrlə anlaşılmazlıq – söhbət kim(lər)dən gedir...

07.12.2023 | 18:12
Ermənistan öz suverenliyini ancaq bu yolla saxlaya bilər...

07.12.2023 | 17:59
Vətən müharibəsi tariximizin yeni həqiqətləri açılır...

07.12.2023 | 17:45
Tarix dərsliklərində Qərbi Azərbaycan mövzusuna baxış köklü dəyişməlidir...

07.12.2023 | 17:32
Ermənistanın revanşdan rəsmi imtinası gündəmə gəldi...

07.12.2023 | 17:25
Növbəti köç karvanı Füzuli şəhərində…

07.12.2023 | 17:22
BMU-da ümummilli lider Heydər Əliyevin büstünün açılış mərasimi və konfrans keçirilib

XƏBƏR ARXİVİ

«    Dekabr 2023    »
BeÇaÇCaCŞB
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031