Azərbaycanda bələdiyyə idarəçiliyi tam ləğv edilə bilər - işsiz qurum kimə lazımdır...
Rəsul Cahangirli: “Bələdiyyələr rəsmən buraxılmalıdır”
Yerli Özünüidarəetmə Məcəlləsinin 16-cı maddəsi bələdiyyələrə ayrılan müstəsna səlahiyyətləri müəyyənləşdirir.
Həmin maddəyə əsasən, müstəsna səlahiyyətlərə bunlar daxildir: ərazi planlaşdırması və mühəndis infrastrukturunun inkişafı; tikintiyə icazə və tikinti nəzarəti; məzarlıqların təşkili və saxlanması; yerli əhəmiyyətli avtomobil yollarının saxlanması və nəqliyyatın hərəkətinin tənzimlənməsi, nəqliyyat xidmətlərinin təşkili; avtomobillərin parklanması üçün yerin ayrılması, parklanma qaydasının tənzimlənməsi; park, küçə və digər ictimai məkanlarda tullantıların toplanması və daşınması; su təchizatı (o cümlədən texniki su); məktəbəqədər və orta təhsil müəssisələrinin fəaliyyətinin təmin edilməsi; küçə ticarətinin, reklam yerləşdirilməsinin tənzimlənməsi, yarmarkaların təşkili.
Əksər dünya ölkələrində bələdiyyələr reklamdan gəlir əldə edir, amma Azərbaycanda 2000-ci ildən bələdiyyə təsisatı fəaliyyət göstərsə də bu yoxdur. Nəinki rayonlarda, heç Bakıda belə bələdiyyələr reklamdan gəlir əldə edə bilmir. Üstəlik, nəinki reklam, digər göstəriən sahələrdə belə, bələdiyyələrin ortada fəaliyyəti yoxdur. 2000-ci ildən bələdiyyələr iflic vəziyyətindədir. Ümumiyyətlə, bələdiyyələr nə vaxtsa işləyiblər? Bələdiyyələr yalnız torpaq satışı ilə məşğul olublar ki, artıq satılası torpaq da qalmayıb. Bu gün bələdiyyələr praktiki olaraq lazımsız bir quruma çevriliblər. Nə olsun Avropa ölkələrində bələdiyyələr var? O üzdən bizdə də mütləq bələdiyyə olası deyil ki? Bu qədər artıq strukturun saxlanmasının nə mənası var? Əgər bələdiyyələr sosial-iqtisadi layihələr həyata keçirmirsə, kəndlərin abadlaşdırılması ilə məşğul olmursa, yol çəkmirsə, yaşıllaşdırma işi aparmırsa, vergi toplamırsa, o zaman bu təsisat kimə lazımdır? Bütövlükdə bələdiyyələrə niyə vergi verilməlidir? Dövlətin vergi orqanı varsa, bələdiyyəyə vergi verməyin nə manası var? Bütün vergiləri bir qurum yığmalıdır. O üzdən, bələdiyyələrin bir qurum kimi ləğvinin vaxtı çatmayıbmı? Bələdiyyələrdən tamamilə imtina mümkündürmü?
“Bir sıra bələdiyyələr icra hakimiyyətlərinin beşinci təkərinə çevrilib”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən ekspert Rəsul Cahangirli də hesab edir ki, bələdiyyələrin buraxılmasının vaxtı çatıb: “Əminəm ki, heç bir faciə baş verməyəcək. Məsələ ondadır ki, o vaxt bələdiyyələrin yaradılması bir zərurət kimi ortaya çıxmışdı. Azərbaycan Avropa Şurasına üzv olmaq istədiyi üçün ölkəmizin qarşısında bununla bağlı öhdəlik qoyulmuşdu. Bu səbəndən 1999-cu ilin sonlarında bələdiyyə seçkiləri keçirildi. 2001-ci ildə Azərbaycan AŞ-nin üzvü oldu. Ancaq çox keçmədən məlum oldu ki, bələdiyyələr lazımsız qurumdur. İcra hakimiyyətləri faktiki olaraq öz səlahiyyətlərini bələdiyyələrə vermədilər. Bir sıra bələdiyyələr icra hakimiyyətlərinin beşinci təkərinə çevriliblər. Hansı vətəndaşdan bələdiyyə barəsində soruşsan dodaq büzəcək. Elə bir şəxs tapmaq çətindir ki, bələdiyyədən razı olsun. Ona görə də bələdiyyələr rəsmən buraxılmalıdır. Çünki lazımsız qurumdular”.
Vidadi ORDAHALLI
