Əliyev iqlim dəyişmələrinə qarşı mübarizədə inkişaf edən ölkələr üçün yeni yanaşma təklif etdi
Akif Nəsirli: “Bu təklif dünyanın gələcəyinə böyük bir töhfədir”
“Bakıda təşkil ediləcək COP29-da 2025-ci ildən sonrakı dövr üçün iqlim maliyyəsi üzrə yeni kollektiv kəmiyyət hədəfinin razılaşdırılması üzrə danışıqlar aparılacaqdır. İqlim dəyişmələri ilə bağlı inkişaf etməkdə olan ölkələrin artan maliyyə ehtiyaclarını ödəmək məqsədilə yeni kollektiv kəmiyyət hədəfinin razılaşdırılması hamımızın qarşısında duran ümdə vəzifə, ortaq gələcəyimizə sərmayə, müasir və gələcək nəsillər qarşısında kollektiv məsuliyyətimizdir. Azərbaycan bu danışıqların şəffaflıq və inklüzivlik şəraitində irəli aparılması, bundan əvvəl götürülmüş öhdəliklərin və vədlərin yerinə yetirilməsinin sürətləndirilməsi istiqamətində bütün zəruri tədbirləri görəcəkdir”. Bunu Prezident İlham Əliyev Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “COP29-a Aparan Yol: Dayanıqlı və Davamlı Gələcək” mövzusunda keçirilən Yüksək Səviyyəli 29-cu Toplantının iştirakçılarına ünvanladığı müraciətdə bildirib.
2025-ci ildən sonra iqlim maliyyəsi üzrə qaynaqlarının axtarılması nə deməkdir?
“Bu təşəbbüsə, bu təklifə Avropa ölkələri də qoşulmalıdır”
Liberal İqtisadçılar Birliyinin sədri Akif Nəsirli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, dünyada maliyyə qaynaqları olmayan kasıb ölkələr var və onların iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizə aparmaq imkanları çox məhduddur. A.Nəsirli vurğuladı ki, Azərbaycanda keçiriləcək COP29 tədbiri ərəfəsində inkişaf etməkdə olan, lakin maliyyə qaynaqları olmayan bəzi dünya dövlətlərinin iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizə aparmalarına yardım üçün Azərbaycan Prezidenti tərəfindən belə bir təklif irəli sürülməsi çox müsbətdir. “Bu dövlətlərin təkbaşına iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizə aparmaq imkanları ya çox aşağıdır, ya da ki, heç yoxdur. Yəni bu dövlətlərin maliyyə imkanları məhdud olmasına baxmayaraq, onlar da atmosferə karbon qazı atırlar. O ölkələr də dünyanın bir parçasıdır, havaya atdıqları karbon qazı həm bizim, həm də onların özlərinin də yaşamına mane olur. Ona görə də, belə bir ideya ortaya atılıb ki, düyada bu problemin həlli ətrafında dünyanın bütün ölkələrinin həmrəyliyi formalaşdırılsın. Yəni hər yerdə alternativ enerjidən istifadə imkanları əlçatan olsun. Bu səbəbdən, həmin ölkələrin də “yaşıl enerji”yə əlçatanlığının təmin olunması üçün maliyyə resursları lazımdır. Həmin maliyə resurslarını isə o imkansız ölkələrin özləri ayıra bilmir, buna görə də, imkanlı ölkələrin üzərinə belə öhtəlik qoyulur ki, onlar inkişaf etməkdə olan ölkələrə maliyyə yardımı göstərsinlər. Azərbaycan da daxil olmaqla resurslarla zəngin olan ölkələr bu məsələdə fovarit olaraq həmrəylik göstərməlidirlər. Azərbaycan Prezidenti burada həm də imkanı olmayan ölkələrdə iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizənin maliyyələışdirilməsini nəzərdə tutur. Bundan əvvəlki müsahibələrində, çıxışlarında da Prezident İlham Əliyev bəyan edib ki, biz iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizəni maliyyələşdirməkdən imtina etmirik, buna razıyıq, amma dünyanın bütün sərvət ölkələrinin, yaxud iqtisadiyyatı inklişaf edən, maliyyə yatırmaq, gələcəyə investisiya qoymaq imkanı olan dövlətlərin hamısı bu məsələdə həmrəy olmalıdır. Kasıb, zəif inkişaf edən ölkələrdə iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizə layihələninin maliyyələşdirilməsi işi imkanlı və inkişaf etmiş ölkələrin üzərinə düşür. Bunun üçün də Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, iqtisadiyyatı inkişaf etmiş ölkələrin həmrəy olması lazımdır. Bizim gələcəyimizi maliyyələşdirmək üçün imkanı olan ölkələrin hamısı vəsait qoymalıdır, maliyyələşmədə iştirak etməlidir”.
A.Nəsirlinin sözlərinə görə, Avropa ölkələrinin təbii resursları olmasa da, amma o ölkələrdə iqtisadiyyat yüksək şəkildə inkişaf edib, bu ölkələrin kasıb ölkələri bu məsələdə maliyyələşdirmək imkanları mövcuddur. “Hesab edirəm ki, bu təşəbbüsə, bu təklifə Avropa ölkələri də qoşulmalıdır. Azərbaycanın da üzərinə müəyyən maliyyələşdirmə düşəcək. Azərbaycan ölkəmizin daxilindəki maliyyələşmədən başqa inkişafı zəif olan ölkələrin də iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizə layihələrini maliyyələşdirməkdə də iştirak edəcək. Hesab edirəm ki, bu təklif dünyanın gələcəyinə böyük bir töhfədir”.
A.Nəsirli hesab edir ki, hər bir maliyyə gücü olan ölkə bu təklifi dəstəkləməli və bu prosesdən kənarda qalmamalıdır. O, qeyd etdi ki, bu məsələyə təktərəfli qaydada töhfə vermək mümkün deyil. A.Nəsirli bildirdi ki, Azərbaycan özü yalnız öz daxilində iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizə layihələrini maliyyələşdirir, amma tutalım, Gürcüstanın buna imkanı yoxdur, iqilim dəyişiklikləri ilə mübarizə layihələrini maliyyələşdirə bilmir, bu ölkənin havaya atdığı karbon qazının bizim ölkəyə də daxil olması mümkünsüz deyil. “Azərbaycanın öz daxilində iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizə layihələrini maliyyələşdirmək imkanı var, tutalım, Gürcüstanın və Ermənistanın iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə aparmaq imkanları yoxdur, amma onlar da havaya karbon qazı atırlar, çirkli hava axını zəif bir külək əsməsi nəticəsində bizim ölkəmizin ərazisinə daxil ola bilər. Bu da bizim iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəmizin səmərəliliyinə mənfi təsir göstərə bilər. Bu məsələ də var. Mən Cənubi Qafqazı nümunə olaraq göstərdim. Bu bütün dünyada belədir. Bu səbəbdən də iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəni bütün dünyada təşkil etmək lazımdır. Bunun üçün də “üçüncü dünya ölkələri”nin də iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizəsini maliyyələşdirmək lazımdır ki, ümumi işimizdə daha yüksək səmərə əldə edə bilək” - deyə A.Nəsirli qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
