Gürcüstanda “Ukrayna ssenarisi” - Qərb sanksiya tətbiqinə hazırlaşır...
“Gürcü Arzusu” partiyasının çoxluq təşkil etdiyi Gürcüstan parlamenti ölkə prezidenti Salome Zurabişvilinin xarici agentlərlə bağlı qanun layihəsinə qoyduğu vetonu dəf edə bilər. Bu barədə Gürcüstanın “Civil Georgia” nəşri məlumat yayıb.
Məqalədə qeyd edilib ki, vetonun götürülməsi üçün “Gürcü arzusu”nun malik olduğu sadə səs çoxluğu tələb olunur. Eyni zamanda, parlament üzvləri iyunun 28-də tətilə gedəcək: “İndi əsas sual ondan ibarətdir ki, “Gürcü arzusu” vetonu ləğv etmək qərarına gələcək, yoxsa qanunun qəbulunu sentyabr ayına qədər təxirə salacaq”, - nəşr yazıb. Qeyd edək ki, Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili ölkə parlamentinin qəbul etdiyi mübahisəli “Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” qanuna veto qoyub. Qanun gəlirlərinin 20 faizindən çoxu xaricdən əldə olunan qeyri-kommersiya hüquqi şəxslərin və medianın xüsusi reyestrdə qeydiyyata alınmasını nəzərdə tutur. Baş verənlər fonunda Gürcüstanda etirazlar səngimir. Elə bu fonda “Vesti Kavkaza” nəşri maraqlı bir məqama diqqət çəkərək yazır: “Gürcüstanda etiraz aksiyaları xaricilərin respublikanın daxili işlərinə müdaxiləsi mərhələsinə qədəm qoyub. Analitiklər vəziyyətin 2014-cü ildə Ukraynada baş vermiş çevrilişi xatırlatması ilə razılaşırlar. Məsələ artıq Gürcüstanda Ukrayna Maydanının mümkün olub-olmaması deyil, ölkədə üçüncü inqilabın nə qədər tez başlayacağıdır. Qərb siyasətçiləri əvvəlcə “Gürcü Arzusu”nun üzvlərinə qarşı sanksiyalar tətbiq etmək və Gürcüstanın Aİ-yə inteqrasiya prosesini dayandırmaq təhdidlərinə, daha sonra Gürcüstanın işlərinə birbaşa müdaxiləyə keçiblər. Gürcüstan rəhbərliyi - baş nazir İrakli Kobaxidze, parlamentin spikeri Şalva Papuaşvili və prezident Salome Zurabivşili ilə danışıqlardan sonra Tiflisdə keçirilən növbəti etiraz aksiyasına qoşulan Baltikyanı ölkələrin və İslandiyanın xarici işlər nazirləri ölkəyə gəlib. Hər bir insanın mitinqdə, etirazda iştirakı ölkənin siyasi həyatında iştirakdır. Eyni zamanda, müstəqil dövlətin siyasi həyatında yalnız onun vətəndaşları iştirak edə bilər və əcnəbilərin istənilən fəaliyyəti dövlət suverenliyinin pozulmasıdır: ölkənin taleyini yalnız onun əhalisi müəyyən edir, yad adamlar yalnız onun ərazisində qonaq statusunda olmalı və ona uyğun davranmalıdır. Əgər xarici dövlət öz rəsmi nümayəndələrini indiki hakimiyyətin əleyhinə, ölkədəki iğtişaşları dəstəkləyən şüarlar səsləndirmək üçün göndərirsə, böyük siyasət aləmində bu, daxili işlərə qarışmaqdan başqa bir şey deyil. Hələ hərbi işğal deyil, artıq təcavüzdür.
Postsovet məkanında hadisələri müşahidə edən hər kəs üçün Baltikyanı və İslandiya xarici işlər nazirlərinin Tiflisdəki etiraz aksiyalarında iştirakı, təbii ki, dərhal ABŞ dövlət katibinin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə köməkçisi Viktoriya Nulandın 2013-2014-cü illərdə iğtişaşların yaşandığı Ukraynaya bir sıra səfərləri ilə əlaqələndirildi. Bunlardan ən yadda qalanı 2013-cü il dekabrın 11-də Kiyevdəki Azadlıq Meydanına səfər idi. O vaxt bildirlidi ki, ABŞ çevriliş olarsa, Ukraynanı öz himayəsinə alacaq. Ukrayna məsələsində olduğu kimi, indiki Gürcüstan hakimiyyəti diplomatik toxunulmazlıq pərdəsi altında avropalı elçilərin paytaxta gəlməsinə və Gürcüstanın daxili işlərinə qarışmasına icazə verir.Əslində, 2013-2014-cü illərdə Ukraynada və 2024-cü ildə Gürcüstanda münaqişə vəziyyətləri arasındakı oxşarlıq bu kiçik detalla - Qərb diplomatlarının etiraz aksiyasında qeyri-qanuni iştirakı ilə yekunlaşır. Ukrayna şəraiti hamıya məlumdur: çevrilişin təməli zəif dövlət idi. Qanuni hakimiyyət ölkəyə tam nəzarət etmədi, istər paytaxtda, istərsə də regionlarda təhlükəsizliyi təmin edə bilmədi, qeyri-sabitlik nümayiş etdirdi, kənar qüvvələrin hadisələrə sərhədsiz müdaxiləsinə imkan verdi, müxalifətlə müxalifətin sayğısı olmayan sövdələşmələr etdi. Viktor Yanukoviç rejimi qaydasız zorakı siyasi mübarizəyə hazır deyildi və təbii olaraq hakimiyyəti ələ keçirmək üçün hər şeyə hazır olan insanlarla qarşıdurmaya düşdü. Suveren dövlətdə prezidentin xaricə qaçması ağlasığmazdır. Gürcüstanda da hakimiyyəti ələ keçirmək üçün hər şeyə hazır olan müxalifət var. Üstəlik, Mixail Saakaşvilinin rəhbərlik etdiyi bu müxalifət artıq 2003-cü ildə ölkədə hakimiyyəti ələ keçirib və 9 il respublikanı idarə edib. Bu müddət ərzində Saakaşvili və komandası vətəndaşları o qədər darıxdıra bilib ki, 2012-ci ildə onların Vahid Milli Hərəkat partiyası Gürcüstanın qeyri-rəsmi himayədarı, milyarder Bidzina İvanişvilinin seçki mövsümü üçün xüsusi olaraq yaratdığı “Gürcü Arzusu” partiyasına parlament seçkilərində məğlub olub. O vaxtdan bəri, artıq 12 ildir ki, heç bir uğur əldə olunmadan Saakaşvili tərəfdarları respublika rəhbərliyini İvanişvilidən və “Gürcü arzusu”ndan qoparmağa çalışırlar. Saakaşvilinin “Qızılgül inqilabı” Qərbin “rəngli inqilablar” layihələrindən biri idi, Mixail Saakaşvili Vaşinqton və Brüsseldən birbaşa – siyasi və maliyyə dəstəyini aldı. Ona görə də “Gürcü Arzusu” Vahid Milli Hərəkatı dövlət idarəçiliyindən qanuni olaraq kənarlaşdırıldı. Eyni zamanda, Bidzina İvanişvili bütün cəbhələrdə Gürcüstanın işlərində nizam-intizam yaratmaq vəzifəsini öz üzərinə götürdü. O, Gürcüstan iqtisadiyyatını xilas etmək üçün Rusiya ilə ticarət əlaqələrini bərpa etməyə razılaşıb. Məhz burada “Gürcü arzusu” ilə Qərbin münasibətlərində əvvəldən parçalanma faktoru qoyuldu – Rusiya faktoru. Abxaziya və Cənubi Osetiyada siyasi məsələlərin həll olunmamasına baxmayaraq, Rusiya-Gürcüstan işgüzar əlaqələri bərpa olundu. Bu addım Qərb elitalarının narazılığına səbəb olmaya bilməzdi. “Qızılgül inqilabı”ndan sonra Gürcüstana postsovet məkanında faktiki olaraq kollektiv Qərbin müstəmləkəsi rolu verildi, tam nəzarətdə olan və hər cəhətdən Vaşinqton və Brüsseldən asılı idi. Gürcüstanla Rusiya arasında qeyri-siyasi münasibətlərin bərpası Qərbin Moskvanı təcrid etmək siyasətinin iflasa uğraması demək idi. Gürcüstanın yeni hakimiyyət orqanlarının Qərb kuratorlarının iradəsinə qarşı çıxmaq qərarı xoş qarşılanmadı. Bu illər ərzində Gürcüstanın Qərblə siyasi təmaslarında qeyri-müəyyənlik daha da artıb. Dövlətçiliyin qorunmasına diqqət gürcü hökumətinə imkan verir ki, Avropa və Amerika ilə münasibətlərdə soyuqluq yaransın. Əbəs yerə dövlət rəsmiləri şəxsi sanksiyalara hazır olduqlarını söyləmirlər - onlar doğrudan da hazırdırlar, çünki onların məqsədi Qərb ölkələrinə səfər yox, müstəqil Gürcüstanda yaşamaqdır. Həmçinin Gürcüstan rəhbərliyi açıq şəkildə Qərb demokratik fondlarını müxalifəti maliyyələşdirməkdə ittiham edir, Vaşinqton və Brüsseldən “xalçaya çağırışlar”dan imtina edir, xarici diplomatları etiraz aksiyalarında iştiraka görə qınayır və ən əsası sakit şəkildə xarici səfərlərə gedir. Gürcüstanda “Ukrayna ssenarisi”nin təkrarı olmayacaq, çünki ölkədə inqilabi vəziyyət yoxdur. Əhalinin əksəriyyəti, yəni həqiqi demokratik ölkələrdə dövlətin rəhbərliyini müəyyən edən siyasi qüvvə Saakaşvilinin hakimiyyətə qayıdışının tərəfdarı deyil. Radikal müxalifətin respublikada hakimiyyəti zorla çevriliş yolu ilə ələ keçirmək üçün kifayət qədər resursları yoxdur… Eyni zamanda vurğulamaq lazımdır ki, Gürcüstanda “Rusiya ssenarisi” kifayət qədər realdır: bütün Gürcüstan rəhbərliyinə qarşı şəxsi sanksiyalar tətbiq oluna bilər, Qərb “Gürcü arzusu”nu cinayətkar tiran rejim kimi qələmə verməyə başlayacaq. Bu təzyiqin nə dərəcədə təsirli olacağını payızdakı parlament seçkiləri göstərəcək. Hələlik “Gürcü Arzusu”nun məğlubiyyətini proqnozlaşdırmaq üçün heç bir əsas yoxdur – onun sadəcə alternativi yoxdur”.
Nahid SALAYEV
