AYB-də mənzil mübahisəsinin kökləri...
- Tural Turan: “Təbii ki, bu problemin kökündə ədalətsiz bölgü dayanır”
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) 21 nəfəri evlə təmin etməsi ev alanları və onların yaxın ətrafını razı salsa da, içi AYB işçiləri qarışçıq narazılıq edənlərin sayı çoxdur. Narazılar iddia edirlər ki, AYB-nin ev verdiyi adamlar arasında yazıçı, şair olmayan, ədəbiyyatla məşğul olmayanlar da var.
Əsas iddialar isə ondan ibarətdir ki, ev alanların çoxunun 2-3 evi var. AYB aparatının işçilərinə ev verilməsi narazılığın miqyasını bir az da genişləndirib. Hazırda sosial şəbəkələrdə, mətbautda bu məsələ müzakirə olunur və ev alanlarla ev almayanlar arasında qarşılıqlı ittiham, qarğış baş alıb gedir. Bundan başqa, “kirayədə yaşayanlar bir tərəfdə qaldı, evi olanlara ev verildi” iddiası da geniş yayılıb. Bir neçə tanınmış yazar ev bölgüsünü ədalətsiz hesab edir. Yazar Aləmzər Sadıqqızının sözlərinə görə, adı ev alanlar siyasında olsa da, son anda çıxarılıb (yanlışlıqla Aləmzər xanımın adı ev alanlar siyahısında gedib-Ə.T).
Qeyd edək ki, tanınmış nasir, ziyalı Əliabbas Anara açıq məktub yazıb və xanım ədəbiyyat adamları Sevil Gültən, Aləmzər Sadiqqızı və Təranə Vahidin evlə təmin edilmələrinə kömək etməsini istəyib. “...İndi isə mən deyirəm: Anar olduğunuzu həm də ondan bilərəm ki, adıçəkilən üç yazıçı xanımımızın mənzil söhbətinə yenidən qayıtmağa bir vəsilə olasınız!” deyə Əlabbas yazıb.
Görkəmli şair-nasir Zahid Sarıtorpaq da ev bölgüsündən çox narazıdır. O bu barədə fikirlərini FB statusunda ifadə edib: “AYB yenə mənzil paylayıb. Layiq olanları təbrik edirəm.
Mənim kimilərini həmişə görməzdən gəldilər... və susdum... İllər uzunu susdum. Əziyyətlərə qatlaşıb heç kimə şikayət etmədim, ədəbiyyatla məşğul oldum. 80-ci illərdə M.Qorki adına ədəbiyyat institutunu bitirənlərə H.Əliyevin tapşırığıyla mənzillər veriləndə yada düşmədim. Yenə susdum. Bakıda kirayələrdə yaşamağa davam etdim. 35 ildir AYB üzvüyəm. Beş il də idarə heyətinin üzvü olmuşam. 1989-cu ildə evdən ötrü verdiyim ərizəni çox sonralar xəbər tutdum ki, "itiriblər". 2000-ci ilin ortalarında yenə ərizə verdim. Nə isə... Övladlarımı kirayələrdə böyütdüm. Məcbur olub rayonda ev tikəsi oldum. Bu üzdən maddi ehtiyaclara görə ömrümün 12 ilini Rusiyanın şaxtasında-soyuğunda çörək qazanmaqla keçirdim. Mənim adımdan saxta zəmanət düzəldib AYB-a üzv seçilən (bu barədə sonralar xəbər tutdum), Bakıda evi olan, ədəbi mühitdə tanınmayan, təmsilyazan, düşük birisinə mənzil pulu (?) verdilər (9 mənzili satıb pulunu 36 nəfər arasında bölmüşdülər), yenə mən yada düşmədim. 66 yaşım var. Günü bu gün də oğlumun öz gücünə Masazırda inşa etdiyi evdə, onun himayəsində yaşayıram. AYB -da da gözəl bilirlər ki, mən ədəbiyyatla məşğulam. Şeirlərim öz yerində, son on ildə altı roman nəşr etdirmişəm. Hələ üzə çıxarmadıqlarım da var. Təvazökarlıqdan uzaq olsa da romanlarımla bağlı elmi araşdırma aparılır. Üzünü belə görmədiyim, yazılarıma dəyər verən insanlar var ki, mətnlərimlə bağli doktorantlıq işi yazırlar... Onlarla xarici müəlliflərin əsərlərini dilimizə çevirmişəm. Yəni doğrudan da bunlardan AYB rəhbərliyinin xəbəri yoxdur? Nəyə görə haqqa göz yumurlar? Heç olmasa, vikipediyama göz yetirsinlər. Sonrakı ədəbi nəslin içində çox istedadlı yazarlar var ki, vəziyyətləri dilə gətiriləsi deyil. Yaxşı, məni görmürsünüz, bəs onları? Bəs onlar necə olsun?...”
AYB sədrinin müavini Rəşad Məcid Yazıçılar Birliyinin üzvlərinə və aparat işçilərinə ev verilməsi ilə bağlı yaranan narazılığa münasibət bildirib. O, mətbuata “Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) aparat işçiləri üçün nəzərdə tutulan ev növbəsi mövcuddur. Evlər bölünərkən bu nəzərə alınıb və Birliyin növbədə olan əməkdaşlarının da hüquqları – uzun illər növbədə olmaları nəzərə alınıb.
Düzdür, mən də arzu edərdim ki, bütün ehtiyacı olanlar mənzillə təmin olunsun. Amma təəssüf ki, bu mümkün deyil. Ev arzulayanların sayı mövcud evlərdən qat-qat çoxdur”-deyə bildirib.
Məlumat üçün bildirək ki, 2013-cü ildə də AYB yazarların mənzillə təmin edilməsi istiqamətində addım atmışdı. O dövrdə 9 mənzilin pulu 36 yazar arasında bölünmüşü. İndi olduğu kimi həmin dövrdə də bölgünün ədalətsiz aparıldığı iddia edilirdi.
AYB-də mənzil mübahisəsinin kökləri nədən qaynaqlanır? İndiyə qədər bir neçə mübahisə olub. Niyə ev məsələsi bu qədər mübahisəyə səbəb olub?
- “...Ədalətli yanaşma sərgilənməyib”
AYB üzvü, gənc şair Tural Turan “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, indiyə qədər bu prosesdə şəffaflıq olmayıb və narazılığın da kökündə qeyri-şəffaflıq dayanır. “Təbii ki, bu problemin kökündə ədalətsiz bölgü dayanır. Mən 5 ildir deyirəm ki, DTX orada araşdırma aparmalıdır. Çünki quruma ayrılan pullar dövlət vəsaitidir. İndiyə qədər dövlətin ayırdığı pullarla bağlı ictimaiyyətə hesabatlar verilməyib.
İndiyə qədər AYB üzvlərinə ədalətli yanaşma sərgilənməyib. Hamı ev gözləyirdi, evsiz olanların, kirayədə yaşayanların arzusu evlə təmin olunmaq idi. Daha acınacaqlı durumda yaşayanlar vardı. Yenə də Əlisa Nicata ev verilmədi. Halbuki, bu gün ev alanların əksəriyyəti Əlisa Nicatın təxminən bir il əvvəl yaşadığı problemlə bağlı hay-küy qaldırmışılar, vətənşüvənlik edirdilər və sair. Onların hamısı öz mənafeləri üçün idi. Orada bir-iki nəfər vardı ki, ev almağa haqqı çatır. Bunu da ona görə ediblər ki, “biz ədalətli bölgü aparmışıq” desinlər. Halbuki, orada 10-15 il ev gözləyənlər. Siyahıda adı olan 21 nəfərin bir çoxunun adını yazıçı kimi ilk dəfədir eşidirdim. Onlar ədəbiyyatda yoxdurlar. Görünür, Anarın sürücüsü peşəkar oxucu olduğuna görə ev alıb. Sonuncu dəfə AYB-yə gedəndə məndə belə bir fikir formalaşdı ki, AYB-ni Anar yox, katibəsi idarə edir. Bütün işləri o düzüb-qoşur, bütün işlərdə aktivlik göstərən odur, Anar sadəcə fonda qalıb”-deyə T.Turan qeyd etdi.
T.Turan əlavə etdi ki, şəfafflıq və ədalətli münasibət bərqərar olunmayınca bu istiqamətdə mövcud olan problemlər səngiməyəcək.
Əli TURABOV
